Сергей Сергеевич Прокофьев

Сергей Сергеевич Прокофьев (1891 — 1953) — пианист және дирижёр, XX ғасырдың әйгілі композиторларының бірі. РКФСР халық әртісі (1947). Ленин сыйлығы мен (1957) алты Сталин сыйлығының лауреаты (1943, 1946 — үш рет, 1947, 1952).

Өмірбаяны

Сергей Прокофьев 1891 жылдың 11 (23) сәуірінде Екатеринославск губерниясындағы, Бахмутск уезінің Сонцовка ауылында, ғалым-агроном Сергей Алексеевич Прокофьев (1846—1910) отбасында дүниеге келген. Ұлының тәрбиесін анасы Мария Григорьевна (Житковте туған; 1855—1924) өз қолына алған, ол өте жақсы пианист болған. Ол крепостнойлық Шереметевтер отбасынан шыққан, онда жастайынан жоғары деңгейде театрлық өнерге, музыкаға үйреткен. Бала музыкамен 5 жасынан бастап айналыса бастады. Сол кезден бастап шығармашылықққа қызыға бастады. Анасы оның шығарған пьесаларын басып отырды: рондо, вальстер, өлеңдер, «Үнді галопы». 9—10 жасында бала - композитор 2 опера жазды: «Алып» және «Шөл аралдарында». 1902—1903 жылдары Р. М. Глиэрден теория және композиция сабақтарын алып отырды. 1904 жылдан года Петербург консерваториясында оқыды: Н. А. Римский-Корсаковтан — аспаптану сабағынан, А. К. Лядовтан — композиция сабағынан, Я. Витоладан —музыкалық-теориялық пәндер бойынша, А. Н. Есиповадан —фортепиано бойынша, Н. Н. Черепниннен —дирижерлік бойынша. Консерваторияда оқып жүрген кезде Николай Мясковский атты композитормен достасты. Консерваторияны аяқтады: 1909 жылы композитор ретінде, 1914 жылы пианист ретінде, оған А. Рубинштейн атындағы алтын медаль мен сыйлық — рояль тартты. 1917 жыл бойынша ол орган класы бойынша консерваторияда оқуын жалғастырды.

1908 жылдан бастап солист ретінде сахна төріне шықты, өзінің шығармаларын орындады. 1911 жылы А. В. Оссовский белгілі ресей баспагері Б. П. Юргенсонға Прокофьевті қолдау туралы хат жолдады (қара. П. И. Юргенсон), оған Юргенсон келісіммен жауап берді.

Сергей Сергеевич Мәскеуде, Камергер көшесінде коммунальдық пәтерінде гипертониялық дағдарыстан 1953 жылдың 5 мамырында қайтыс болды. Ол Сталинмен бір күнде өлгендіктен оның өлімін көпшілік байқамай кетті. Композитордың жақындары мен серіктестері жерлеуді ұйымдастыру кезінде үлкен қиындықтарға тап болды.

С. С. Прокофьев Мәскедің Новодевичье зиратында (№ 3 аймақ) жерленген. Композиторға құрмет ретінде Камергер көшесінде мемориальды тақта орнатылды. (скульптор М. Л. Петрова).

Сергей Прокофьев тұлғасы

Жастайынан бастап С.Прокофьевтің мінезі біршама қиын болатын, оны оның ертеде жазған шығармаларынан байқауға болады. (Токката шығарма.11, Ювенилия) . ол консерваторияда оқыған кезде ылғи көпшіліктің назарына іліккісі келді, өзінің эпатаждылығын жиі көрсететін. Замандастарының айтуынша Прокофьевтің сыртқы келбеті де өте ашық болатын. Оның талғамы жақсы болды, дегенмен киімдері әрқашан түрлі-түсті болатын.

Шығармалары

Опералары

• «Оба кезіндегі той»

• «Маддалена» (1911; 2-ші редакция 1913)

• «Ойыншы» ( Ф. М. Достоевский бойынша, 1919, Брюссель; 1974, Мәскеу)

• «Үш апельсинге деген махаббат» (К. Гоцци бойынша, 1921, Чикаго; 1926, Ленинград) Балеттер

• «Қалжыңбас туралы ертегі, қалжыңдап кеткен жеті қалжыңбас» (1921, Париж)

• «Құрышты скок» (1927, Париж)

• «Блудный сын» (1929, сонда)

Сілтемелер

• Нестьев И. В. Жизнь Сергея Прокофьева. — Советский композитор, 1973. • Арановский М. Г. Мир открывающий заново… // Рассказы о музыке и музыкантах. — Советский композитор, 1973. • Власова Е. С.1948 год в советской музыке. — М.: Классика XXI, 2010. — 456 c.