Солтүстік Жоңғар кенді аймағы

Солтүстік Жоңғар кенді аймағы - алтын мен сирек металдар тараған өңір.


Аймақ геотектоник. тұрғыдан Жоңғар-Балқаш геосинклиналь жүйесінің ішкі белдемі ретінде қарастырылып, Сарқант, Тастау деген 2 металлогендік шағын белдемге бөлінеді. Девон мен карбонның құмтасты, тақтатасты шөгінділерінен және гранит интрузияларынан құралған Сарқант белдемінде молибден, вольфрам, аздаған қалайы кендері тараған. Пермь граниттерімен байланысқан бұл кендер Лепсі өзені бойындағы пегматит пен кварц желілерінде кездеседі. Тастау белдемінде алтын, темір, марганец, кобальт, никель, аздаған мыс тараған, бұлардың ішінде маңыздысы алтын. Алтынның құмды-қорымды кендері антропогендік борпылдақ шөгінділер арасында, Жоңғар (Жетісу) Алатауының Балқаш пен Алакөлге қараған етегінде Тентек, Жаманты, Ырғайты, т.б. өзендер бойында және бұлардың таудан шыққан алқымындағы аллювийлік шөгінділерінде көп тараған. Ірілері Жаманты, Шет, Ырғайты, Тентек, Қызыл, т.б. құм қорымды алтын кендері. Темір мен марганецтің кіші кендері девон мен карбонның сазды-кремнийлі шөгінділерінде кездеседі. Аймақтағы кобальт пен никель Алакөл-Жоңғар жарылысын бойлай орналасқан улбтрабазит интрузияларының үгілу қыртысында тараған; грейзен және пегматит формациясына жататын металл кен орындары мен аметист, родонит, гранаттың, қызыл саздың зерттелмеген кен орындары бар.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақстан Ұлттық энциклопедия.