Суай
Суай (суой) — Лаостағы кхмер таулы тобына жататын халықтардың бірі. Негізінен Салаван, Тямпасак және Секонг провинцияларында (Лаостың оңтүстігі) тұрады. Жалпы саны 50 мың адам.[1]
Суай | |
суой | |
Бүкіл халықтың саны | |
---|---|
50 000 | |
Ең көп таралған аймақтар | |
Тілдері | |
Діні | |
буддизм, католицизм, дәстүрлі наным-сенімдер |
Тілі
өңдеуОлар австроазиялық тілдер семьясының мон-кхмер тармағының куй-катуй тобының куй тілінде сөйлейді. Лаос тілі де кеңінен таралған.[2]
Діні
өңдеуСуайлардың көпшілігі буддизмді ұстанады, кейбіреулері католиктер. Дәстүрлі наным-сенімдер (анимизм, шаманизм, ата-бабалар культі) сақталған.[3]
Кәсібі
өңдеуНегізгі кәсібі алқаптарда суармалы күріш өсіру және тау етегінде егістік егіншілік (күріш, жержаңғақ, соя, көкөністер). Шошқа, ірі қара, құс өсіріледі. Терушілік және аңшылық белгілі бір рөл атқарады. Қолөнерден тоқу өнері дамыған.[4]
Тұрмыс салты
өңдеуОтбасы шағын, кенже қыздың отбасы бірге тұрады. Неке матрилокальды, бастапқы мұрагерлік құқығы кенже қызына тиесілі. Көптеген суайлар Лаостың ықпалында болды және олардың дәстүрлері мен күнтізбесін ұстанады. Кейбір ауылдарда суайлар жергілікті дәстүрлі әдет-ғұрыптарды, соның ішінде құрбандық шалуды (тауық, шошқа) ұстанады, ең маңызды мереке — тя мон, ата-баба рухтарының құрметіне (мамыр айында атап өтіледі) тойланады.[5]
Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары
өңдеуЕлді мекендер өзен аңғарларында және су көзіне жақын тау бөктерінде орналасқан, 35-80 үйден тұрады. Көптеген суайлар аралас халқы бар елді мекендерде қоныстанған (лао, катанг, таой, лавен). Үйлері қадаларда орналасқан, ағаштан немесе бамбуктан жасалған, тікбұрышты, төбесі сабанмен жабылған.[6]
Сілтеме
өңдеу- Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Суай
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Суай. Тексерілді, 11 қараша 2024.
- ↑ Суай сөзінің мағынасы. Тексерілді, 11 қараша 2024.
- ↑ Суай. Тексерілді, 11 қараша 2024.
- ↑ Әлем халықтары/Суай. Тексерілді, 11 қараша 2024.
- ↑ В.А.Тишков Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Энциклопедия. — Москва: Үлкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 497. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.
- ↑ Суай. Тексерілді, 11 қараша 2024.