Су перісі, Русалка — славянды мифология мен фольклор кездесетін адамға тән бір зат. Көбінесе өздеріне қол салып, батып өлген әйел адам ретінде кездеседі. Мифология бойынша, русалкалар су қоймалары мен далаларды қорғайтын болған.

Су перілері

Этимология өңдеу

Русалка сөзі ғасырлар бұрын шыққан сөз. Яғни бұл сөз ата-бабаларды еске алу той мерекесімен татлып кеткен.( Русалии). Бірақта көптеген тарихшылардың айтуы бойынша, сөз, жай ғана бұрынға заманда словяндардың күнделікті сөзі деген ойда.

И. Ягич айтуы бойынша бұл сөз русло сөзінен шыққан. Сонымен фольклор арқасында өзгеріске ұшырап, мифтік затқа айналып кеткен.

Сонымен қатар Русалка сөзіне украин мавка деген, белорус халқында водяница, купалка деген синоним сөздер бар.

Сыртқы келбеті өңдеу

Д. Зеленин айтуы бойынша русалканың нақты бір түрі жоқ. Ұлттық орыс анықтамаларға сүйінсек, адам мен русалка арасында көп өзгеріс жоқ екенін байқауға болады. Соңыра әдебиетте немесе кинематографияда батыстың әсеріне байланысты. Русалка өзгеріске ұшырай бастады. Яғни әйел адам аяқтары орнына балық құйрығы болған. Және де ол ендеше русалка емес, Морская дева атымен аталып кеткен. Бірақ олардың ортақтылығы, бұл - ұзын, жеберілген, қазіргі кездегі әйел адамға сай келмейтін шаштар. Шаш түсі көбінесе ашық қоңыр түсті болып келеді. Осыған қатысты С. М. Соловьев атты тарихшы русалка - русый - деп сәйкестендіреді. Халықтың көптеген әнгімелеуі бойынша, русалкаларда киім болмаған. Кейбір орыс баяндаулары бойнша русалканы, ұзын қолдары мен ұзын жасыл түсті шаштары бар кішкентай аппақ қызбен сәйкестендіреді. Ал Украина жақтарды русалкаларды көбінесе шаштары жалбыраған, омыраулары тым үлкен әдемсіз деп бейнелейді: «цыцки большие-большие, аж страшно» Романов Е. Р. Белорусский сборник. Витебск, 1891. Вып. 4. С. 139.

Күнделікті өмірлері өңдеу

Д. Зеленин жазғандай, «Русалкаларды нақты сулардың, ормандардың, далалардың аруағы деп айтуға болмайды, олар барлығына бірдей аруақ». Мифология бойынша оларды көбінесе жүзіп жүргенде, немесе тіпті жуынып та жатқанда кездестіруге болады. Шығыс славяндарда суда өмір түсіретін русалкалар түнге қарай жағаға шығып, шөпке отырып балық сүйектерінен жасалған тарақтармен шаштарын тарайды деген ой бар. Осы сеніммен көптеген суретшілер мен ақындар қолданған.