Су транспорты
Барлық тасымалдаушы транспорттар ішінен су транспорты ең тиімді және белсенді транспорт болып саналады. Оның өзі теңіздік және өзендік болып бөлінелі.
Теңіздік транспорт халықаралық сауда – саттығының 80% құрайды, оған әлемнің 60% тасымалдануы кіреді. Сауда флоты ретінде, бүгінгі күнде, 160 – қа жуық мемлекеттер кіруде. Бірақ, ішіндегі ең маңыздыларына: Панама, Либерия, Багамские Острова, Мальта және Греция мемлекеттерінің флоттары кіреді. Бұл мемлекеттердің флоттарының күштілігі, өте жақсы бәсекелестіктің бар болуынан, салық тұрғысынан экономикасын көтеру әсерінен әлі тұрақталып тұруда. Ең ірі флоттар қатарына Норвегия, Жапония, КНР, АҚШ және Ресей флоттары кіреді.
Көптеген мұхиттық трассаларының қиылысуы болып бұғаздар мен теңіздік каналдар болып табылады. Ла – Манштан тәулігіне 300 кемелер өтсе, Зундтан – 175, Гибралтарь бұғазынан 200 кемелер өтеді. Әлемдік ірі каналдардан Суэцкий, Панамский, және Кильский болып табылады, бірақ оған қарамастан, Ормузский, Малаккский, Босфор бұғаздары да өзіндік ерекше орындарын алады.
Теңіздік транспорттың ең маңызды елементі ретінде – теңіз порттары болып табылады. Жыл сайын 50 млн.тонна жүк таситын әлемдік порттардың қазірде 40 – қа жуығы бар. Ал, оның ішінде 16 – сы жылына 100 млн. тонна жүк тасып, ең ірісі Сингапур порты, ол жылына 325 млн. тонна жүк тасиды. Дамыған елдердегі порттар әмбебап (универсал) болады, дамушы елдерде аз специализацияланған болады.
Өзендік транспорт ,ауа транспортын санамасақ, жүк тасушы ретінде ең соңғы орында болып табылады. Мемлекеттің ішкі сулары арқылы жүкті транспорттау, елдің экономикалы даму деңгейіне байланысты болады. Сондықтан, АҚШ, Еуропа елдерінің ішіаралық жүк тасымалдануы, Азия, Африка және Латын Америкадағы өзендік жүк тасымалдауымен салыстырғанда әлдеқайда жоғары.
Дереккөздер өңдеу
http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_colier/6709/%D0%92%D0%9E%D0%94%D0%9D%D0%AB%D0%99
http://enc-dic.com/colier/Vodn-transport-1853.html
http://www.transday.ru/
http://www.mintorgmuseum.ru/vocabulary/511/
http://www.marinetraffic.com/ais/home