Сұр келес

Сұр келес
	;
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі:	Жануарлар;
Жамағаты:	Хордалылар;
Табы:	Бауырымен жорғалаушылар;
Сабы:	Қабыршақтылар;
Кіші сабы:	Lacertilia;
Тұқымдасы:	Varanidae;
Тегі:	Varanus;
Кіші тегі:	V. (Psammosaurus);
Түрі:	V. griseus;
Екі-есімді атауы
	Varanus griseus; (Daudin, 1803)

Сұр келес (лат. Varanus griseus) – Қазақстандағы ең ірі кесіртке (денесінің ұзындығы 60 см, құйрығы 100 см, салмағы 3,5 кг-ға дейін). Ашық және қара-сары көлденең жолақтары бар және піспегі сияқты ұзын айыр тілін жиі көрсетеді. Көзінің қарашығы дөңгелек, қабағы қозғалмалы, жақсы дамыған. Қазақстанда тек Қызылқұм шөлі мен Түркістан облысындағы Сырдария өзенінің сол жағалауында мекендейді. Негізінен құмды шөл немесе сазды шөлмен шекаралас жерде қоныстайды. Жер шарында тропиктік, субтропиктік, сирек қоңыржай белдеулерде кездесетін 24 түрі бар. Кесел жылан сияқты ирелеңдеп қозғалады, бұталарға, аласа ағаштарға өрмелеп шығып, 1,5 м-ге дейінгі биіктіктен секіріп түсе алады, суда жақсы жүзеді. Олар қорегін аулағанда немесе жауынан қорғанғанда денесін жоғары көтеріп, құйрығын көлбеу бағытта жер бетіне ұстап, минутына 100 – 120 м шапшаңдықпен жүгіреді.

Дереккөздер

Қазақстандағы жануарлар әлемі Алматыкітап баспасы Jump up ↑ «Қазақстандағы жануарлар әлемі» кітабы,«Алматыкітап» ААҚ, 2003 жыл. ISBN 9965-628-91-2