Театр музыкасы

Театр музыкасы – музыкалы (опера, балет, оперетта, музыкалы драма, музыкалы комедия), сондай-ақ драмалық театр қойылымдарының, яғни кең мағынада кез келген театр спектакльдерінің музыкалық өрнегі. Әдетте театр музыкасын драма театры спектакльдеріндегі (трагедия, драма және комедиядағы) музыка деп түсінеді. Музыкалы театрда музыка сахналық жағдай мен кейіпкерлер мінезін бейнелеудің маңызды бір тәсілі әрі спектакль драматургиясының бөлінбейтін құрамды бөлігі болып табылады; ең соңында ол көркемдік идеяны жүзеге асыру міндетін атқарады. Театр музыкасы драм. театр спектакльдерінің эмоц. әсерін күшейте түсуге жағдай тудырады. Театр музыкасының лирик. көріністерде және қиял-ғажайып бейнелер жасауда да атқарар қызметі ұлан-ғайыр. Драма өнері түрлеріне жататын көне дәуір трагедиясы мен комедиясынан, италияның дель арте комедиясынан, Қытай театрынан және Шығыс халықтары театр жанрларынан музыканың басты орын алғандығы ертеден белгілі. 19 – 20 ғасырлардағы батыс-еуропалық драма өнеріндегі опера, водевиль, пьеса түріндегі пролог пен дивертисментте де музыка кең орын алды. Театр музыкасына алдын ала жазылып алынған музыка да, бағдарламалы музыка түрлері (увертюра, антракт) де қолданыла береді. Белгілі композиторлардың театрға арнап жазған музыка шығармалары бәз қалпында (мысалы, Л.В. Бетховеннің, Гетенің “Эгмонт” драмасына жазған музыкасы) немесе автордың аздап өңдеуімен (мысалы, Ж.Бизенің, Г.Ибсеннің “Пер Гюнт” драмасына жазған музыкасындағы сюиталар) жеке музыка ретінде концерттерде орындала береді. Драма театры спектакльдеріне қазақ композиторлары А.Жұбанов (Ғ.Мүсірепов, “Қозы Көрпеш – Баян сұлу”), Ғ.Жұбанова (Ә.Нұрпейісов, “Қан мен тер”), С.Мұхамеджанов (Қ.Байсейітов пен Қ.Шаңғытбаев, “Беу, қыздар-ай”), Н.Тілендиев (М.Әуезов, “Қарагөз”), т.б. арнайы музыка жазып, оның өркендеп дамуына елеулі үлес қосты.