Томар Бояу Кермек

Томар бояу кермек – қорғасыншөптер тұқымдасының кермек туысы. Көпжылдық өсімдік, биіктігі 30-80 см, жалаң сабақты болып келеді, қатты ағаштанған, тарамданған, түсі қара-қоңыр тамыры жуан келеді, тілігі қуарыңқырыған қызыл-қоңыр, жерге жақын тұсы көлденең тарамданған тамырға ұқсас сабағы қысқалау, тамыры жіп тәріздес. Томар бояу кермектің өзімен бірге қурайтын тікенекті жапырақтары сабағын орай өседі. Гүл шоғыры ірі қабыршықты жапырақшалы, гүлдері ұсақ, қосалқы гүл жапырақшасы қызыл. Томар бояу кермектің дәні сопақша жұмыртқа тәріздес, ұзындығы 2 мм, ені 0,6 мм, түсі қара-қоңырқай болады. Бұл өсімдік шөлейтті, далалы жерлерде, шалғындықтарда, тау етектерінде, сортаң ойпатты шалғындықтарда, теңіздің топырақты жағалауында, әсіресе, өзен аңғарларында, сортаң көлдердің жағалауында, сортаң топырақтарда өседі. Томар бояу кермектің кепкен тамырының құрамында тері илеуге қажетті зат мол, 25 %-ға жетеді. Жергілікті тұрғын халық томар бояу кермекті теріні және жүнді илеп бояған және оны жарақаттанған жерге ем ретінде де қолданған.

Дереккөздер

"Күншығыс" энциклопедиясынан.