Томас Кук

Томас Кук (ағылш. Thomas Cook; 22 қараша 1808 — 18 шілде 1892)- Ұлы саяхатшы Томас Кук кедей ағылшын отбасында дүниеге келген. 1826 жылы ол 17 жасында Баптисттер шіркеуінің толық мүшесі болып қабылданады. Томас кук нағыз жаңалықты ашқан саяхатшысы. Ол қазіргі таңда тек жеке фирмалар ғана емес, бүкіл мемлекеттерді байытып отырған ең пайдалы бизнес түрін ашты. Яғни туризмді ойлап тапты. Баптист бола жүріп ол арақ ішушілер мен темекі шеккендерге қарсы соғыс ашты. Осының арқасында Кук оларды алғашқы туристтер етті. Клиенттер саны өсе бастағанда Кук теміржол басшылығымен үнемі жолаушылармен қамтамасыз ететіндігі туралы келісім жасасты. Олардың ойлап тапқан «Миллиондарға арналған темір жол» деген плакаттары магазиндер мен қабырғаларда ілініп тұрды. Теміржолдар осы үшін Кукқа қаражаты аз адамдарға да саяхаттар жасауға мүмкіндік беретін жеңілдіктер жасады. Сондықтан клиенттер саны жүздеген емес, мыңдаған болды. Оның экскурсиялары мен саяхаттары « көп адамдар( клиенттер) арқылы Табысқа төменгі бағамен жетуге болады » -, деген қағидаға сүйенді.

1845 жылы Томас Кук бірінші рет тек ойын-сауыққа арналған саяхат ұйымдастырды. Лейстерден Ливерпульға және кері арнайы поездбен. Осы саяхатты ұйымдастыруы барысында ол қолайсыз орналасқан үшінші кластық вогондарды алып тастауға шешті де , оның орнына жайлы , қауіпсіз вогондармен толықтырды. Билеттерді саяхат жасағысы келгендерге сатпай тұрып, Кук маршрутты өзі жүріп өтті...аялдама жасауды жоспарлаған қалаларды қарады. Және алғаш саяхатшыларға жолаушы чегін ұсынды. Кук өзінің алғашқы саяхатына және келесі саяхатшыларға арнап шағын жолсілтеуіш жасады. Бұл жолсілтеуіште туристер көре алатын барған жерінің барлық орындары көрсетілді. Ол өте тиімді уақытта жасалды. Дәл сол кезде жарнама компанияларының билетке деген ұсынысының өскені соншалықты,бір поездін орнына екі поезд жалдауға тура келді. Оның ұшыраған қиындықтарының ең маңыздысы – 700ден аса туристтерді тамақтандыру мен тунеу орындарын табу еді. Томас Кук Шотландияға, Ирландияға, Солтүстік Уэльске және Мэн аралына жасаған маршруттарын бағындырған соң, Кук ары қарай жалғастырды. Ол орталық Англияның көптеген ірі жер иелеріне өздерінің сарайлар мен саяжайларына қарапайым адамдардың кіріп тамашалауына рұқсат етуін сұрады.

Ол көптеген Еуропа қалаларына маршруттар ойлап тапты.1865 жылы ол өз отандастарына жаңа өмір, ал американдықтарға ата бабаларының отанын ашты. Оның жұмыстары арнайы туристтік саяхаттарға арналған « Ұлы Томас Кук » атты агенттік арқылы жүріп отырды. Оның фирмасының алғашқы клиентінің бірі Марк Твен болды.

Куктың ойынша және тұтынушыларының айтуы бойынша оның жетістіктерге жетуінің себебі, барлық саяхаттарда Кук туристтерді күтетін. Мысалы, көптеген жолаушылар саяхатқа поездбен алғаш шығып тұрғандықтан, қатты қобалжып, денсаулығы мен өзднрінің заттарын жоғалтудан катты қорықты. Осындай туристтерге Кук өз әкелеріндей барлығын түсіндіріп,олардын сенімділігін арттыруға барынша ықпал жасады. Бұған куә болған Норфолктық викарий Бенджамен Амстронг, Кукиың компаниясымен саяхат жасаған 14 жылдың ішінде бірде бір жағымсыз жағдайлар туралы естімегендігін айтады.

Ары қарай менеджерлік ғажайыптары басталды.1846 жылы Томас Кук Вальтер Скотт және Роберт Бернстің шығармашылығын сүюшілерге арналған маршрут жасау үшін Шотландияға аттанды. Олардың еңбектерін Англиядағы әрбір адам оқитын. Бұл ойы әте дұрыс болып шықты. Себебі, әрбір берілген оқырман өзінің сүйікті шығармаларының ғажайып әлемін көргісі келеді. Томас Кук осыны алғаш түсініп , өмірге алып келген және болашақ туристтік бизнестің маңызды идеясын ойлап тапқан адам болды. Шотландияға арналған жолсілтеуішті жарыққа шығара салысымен Кук бірінші және поезбен 350 адамды ертіп барды.

Парижге саяхаты Томастың шет елге жасаған алғашқы саяхаты еді. Осы жолы ол барлық жағдайларды қарастырды. Қонақ үйлер мен транспорт жүйелерінің басшыларымен жасалған көптеген келісім шарттар тыныштылық пен комфорттылыққа кепілдік берді. Томас Кук әдеттегідей жолсілтеуіштер жасап шығарды,алайда онда бұрынғы жолсілтеуіштер сияқты тек көрікті орындар ғана емес.., көптеген практикалық кеңестерден..,басқа елде өзінді қалай ұстай білу керектігі жазылған бөлімдерден тұрды. Бұл маршрутты жасау бойынша жеткен жетістігі өте керемет болды.:мерзімі біткенде Томас Кукқа 3 Наполеон атынан жеке хатшысы арқылы алғыс хат берілді.

Ұлыбритания премьер министрі Гладстон Томас Кукқа арнайы тасырма берді.: ағылшындықтар үшін Индияға маршрут,ал индиялықтар үшін Англияға маршруттар жасау.Себебі мемлекет басшылары тек туризм ғана коллония мен метрополия тұрғындарының арасындағы достық қарым қатынастарды жақсартады деп сенді. Ал 1878 жылы Индияның графы Дафферин Томас Кукқа Индияда тұратын мұсылмандар үшін қасиетті Меккеге баратын маршрут ұйымдастыруын өтінді.

Томас Кук туризмді ойлап тапқан адам болды. Ол негізін салған турстік агенство дүниежүзіне танылды. Елу жылдан кейін « Томас Кук и сын» фирмасының 84 бөлімі, 85 агенттігі пайда боды. Және бұл фирманың қызметтерін 3 миллионнан астам адам пайдаланды.