Топтық жылдамдық

Топтық жылдамдық – гармониялық емес толқындардың таралуын сипаттайтын жуық шама; кеңістікте уақыттың әрбір мезетінде белгілі бір көлемде шектелген толқындар түйдегін құратын толқындар тобының немесе тізбегінің қозғалыс жылдамдығы. Толқынның таралу кеңістігінің шашырату (дисперсия) қабілеті болмаса, барлық гармониялық толқындар біркелкі фазалық жылдамдыққа ие болып, толқындық түйдек стационарлық толқын қалпына енеді және оның Топтық жылдамдықы толқынның фазалық жылдамдығына сәйкес келеді. Егер кеңістік дисперс. орта болып саналса, ондай ортада әр түрлі жиіліктегі гармон. толқындар әр түрлі фазалық жылдамдықпен таралады, толқындық түйдек жайылып, оның түйдек формасы бұзылады. Орта дисперсиясының тек Топтық жылдамдық болып есептелетін толқындық түйдектерге ғана әсері болады. Топтық жылдамдық ұғымының физика мен техникада үлкен маңызы бар. Толқындардың таралу жылдамдықтарын өлшеу, энергияның тасымалдану шығыны, т.б. Топтық жылдамдық әдістерімен анықталады. Мысалы, гидрорадиолокация әдісі ионосфераны зерттеуде, ғарыштық нысандарды басқару жүйелерінде, т.б. қолданылады.

Дереккөздер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, VIII том