Тынысбек Әуелбекұлы Қоңыратбай

Тынысбек Әуелбекұлы Қоңыратбай (ев) (18.9.1955 жылы Қызылорда қаласында туған) – ғалым, өнертанушы, этнограф, фольклортанушы, филология ғылымдарының докторы (2002), өнертану профессоры (2004), филология профессоры (2006), Халықаралық Ш.Айтматов академиясының академигі.

Қызылорда педагогикалық институтының филология факультетін (1977), Алматы мемлекеттік консерваториясының тарих және теория факультетін бітірген (1986). Әр жылдары [Қызылорда]] педагогикалық институтының оқытушысы (1977-1982), “Өнер” баспасы және “Кітап жаршысы” газетінің редакторы (1983-1989), Қазақ қыздар педагогикалық институты қазақ музыкасы кафедрасының меңгерушісі(1993-1997). 2004-2010 жылдары Қазақ КСР Ғылым академиясы М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты фольклор бөлімінің бас ғылыми қызметкері, С.Демирел университеті мен Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерватория профессоры, “Музыка әлемінде”, “Қазақ және әлем әдебиеті” журналдарының бас редакторы қызметтерін атқарды.
Тынысбек Әуелбекұлы – қазақ фольклорын, соның ішінде эпостық жырларын зерттеген ғалым. Оның еңбектерінде қазақ эпосының этникалық арқауы сараланды."Қорқыт ата кітабы", "Алпамыс", "Қобыланды" жырларының этникалық сипатын стадиялық тұрғыдан саралап, олардың генезисін жаңаша пайымдаған зерттеуші. Сонымен бірге қазақ халқының музыкалық мәдениетіне де терең бойлап, оның тегі мен табиғаты туралы толғамды пікірлер сабақтаған зерттеушілердің бірі. Ғалымның Махамбеттің күй мұрасы туралы сыни пікірлері, "домбыра", "қобыз", "шертер", "жетіген" атауларының этимологиясы мен семантикасына байланысты ізденістері де жаңашыл бағытта көрінеді. Композитор ретінде “Қорқыт ата” симфониялық поэмасын (1986, 2015), гобой мен фортепианоға арналған "Соната" (1984, 2015), фортепианоға арналған “Дала суреттері” (1986) атты триптих, т.б. пьесалар мен әндер жазды. Қазақ ауыз әдебиеті, әдебиет тарихының мәселелері мен күйшілік, әншілік дәстүрге арналған бірнеше ғылыми-зертттеу еңбектердің, көптеген ғылыми мақалалардың авторы. "Әлемдік өнертану" (2009, 3-том), "Әлем музыкасының тариxы" (2010), "Қазақ музыкасының тариxы" (2011) атты оқулықтардың, "Ертедегі ескерткіштер" (1996, зерттеу), "Эпос және этнос" (2000, монография),"Қазақ халқының музыкалық мәдениеті мен фольклоры" (2003), "Ел мұрасы" (2004, зерттеу), "Қазақ эпосының этникалық сипаты" (2016, монография) атты күрделі еңбектердің авторы. Қазақстан Республика білім беру ісінің үздігі (2000), А.Байтұрсынов (2011), Ы.Алтынсарин (2015), Қорқыт ата (2015) медальдарымен марапатталған. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2005 жыл.ISBN 9965-26-095-8</ref> Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. - Алматы: "Қазақ энциклопедиясы", 2006. ISBN 9965-9389-7-0 (42-6.). Қазақ энциклопедиясы. - Алматы: "Қазақ энциклопедиясы", 2017 жыл. ISBN 978-601-80-664-6-7</ref>. Д.Ысқақұлы. Қазақ әдебиеттанушылары. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: "Қазақ энциклопедиясы", 2013 жыл. ISBN 978-601-7472-17-7 (285-286-6.). Энциклопедия музыкально-педагогического образования Казахстана: в лицах и фактах. Астана, 2018 год. ISBN 978-601-7458-77-5 (с.113-115). Қазақ фольклортануының тарихы: XYIII-XXI ғасырдың басы. М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты. Алматы, 2017 жыл. ISBN 978-601-7283-61-2 (484-489-6.)