Тюхе

Тю́хе (Тихе, Тихэ, Тиха, Тихея, көне грекше Τύχη, «кездейсоқтық», жеребемен алынған тағдыр[1]) — ежелгі грек мифологиясында жағдайдың, сәттіліктің және тағдырдың Құдайы.

Ежелгі рим мифологиясында оған Фортуна ұқсас келеді. Тюхе классикалық мифологияда кездескен жоқ, Тахо-Годи айтқандай, ежелгі өзгертілмейтін тағдыр деген ұғымға қарсы салыстыру ретінде, эллинизм эпохасында шықты. Ол әлемнің ауыспалылығын, кездейсоқтығын және табансыздығын көрсетіп тұрады. Нәтижесінде Тюхе, қалай сәттіліктің Құдайы болса, солай, бақытты жағдайдың кеіптеуі.

Тюхе есімі, Персефонаның серігі мен океаниданыкы, алғаш рет Гомердің өлеңінде Деметраға кездеседі, бірақ ол жерде ол есімі Тюхемен ешқандай ортақ белгісі жоқ. Тағы Гесиод Тюхены Океан мен Тефеяның қыздарына қосады. Архилохта Тюхе Мойраның жанында тұрады; Пиндарда, ол Зевстің қызы және тағы да мойралармен жақын. Павсаний, Тюхе Мойралардың бірі және олардын мықтырақ деген Пиндардың сөзімен келіседі. Орфиктарда, Тюхе Артемидаға ұқсастырылады.

Тюхенің атрибуттарының бірі, «үстінде болған зат, астыда да болады» деген айналымы бар, сәттіліктітің ауыспалылығын көрсетіп отыратын тегершік. Осыдан, рим мифологиясындағы Фортунамен ұқсастығы, қанатты сөзге айналып кеткен « Фортунаның тегершігі» деген сөз шықты. Тағы да, оның атрибуттарының бірі байлықтың мүйізі болып табылады.