Тілеулес Ишан кесенесі (Арал ауданы)
Тілеулес Ишан кесенесі (Арал ауданы) — ХІХ ғасырға жататын архитектуралық ескерткіштердің бірі. Қызылжар ауылынан (бұрынғы Райым кеңшары) шығысқа қарай 5 шақырым жерде, қам кесектерден тұрғызылған жерлеу қоршауларынан тұратын қорымның шығыс бөлігінде орналасқан.
Кесене сипаты өңдеу
Ескерткіш тікбұрышты қам кесектерден тұрғызылған, жоспарындағы аумақтық -9,75×10,74 м, сақталған биіктігі -7,0 м.
Кесене екі камералы, біреуі-кіреберіс, екіншісі-жерлеу камерасы. Екі камера да призмалық корпусқа енгізілген.
Кіреберіс камера өңдеу
Кіреберіс камера жоспарында тікбұрышты , аркалы болып келген кіреберіс ойығы оңтүстік-шығыс қабырғада орналасқан, ал оған қарама-қарсы қабырғада жарық түсетін ойық бар. Камера қаландылардан шығарылған күмбезбен жабылған. Оның солтүстік-шығыс қабырғасында жерлеу камерасына кіретін ойық орналасқан.
Жерлеу камерасы өңдеу
Шаршы пішінді болып келген жерлеу камерасы дөңгелек күмбез асты барабанында тұрған күмбезбен жабылған. Камераның шаршы негізінен күмбез шеңберіне өту камера бұрыштарынан шығарылған қаландылар арқылы іске асырылған. Күмбездің негізіне дейін сыланған , камерада қам кесектерден тұрғызылған екі сағана бар.
Ескерткіш атмосфералық құбылыстардың әрекетінен қатты бүлінген, күмбезінің жоғарғы бөлігі құлаған, қабырғаларында терең жарықшалар бар. [1]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Қазақстан Республикасының тарихи және мәдени ескерткіштерінің жинағы; Қызылорда облысы,Алматы, Аруна баспасы , 2011