Тәутенов Айғали Ерманұлы

Тәутенов Айғали Ерманұлы – Ұлы Отан соғысының ардагері. 1923 жылы Қызылорда облысы Тереңөзек ауданында орта шаруаның көп балалы отбасында дүниеге келген. Сырдың бойында Шіркейлі арнасының жағасында орналасқан Хан мектебінде білім алып, жетіжылдықты 1939 жылы бітіреді. Колхозда әртүрлі жұмыстар атқарады.

Соғыстағы ерліктері өңдеу

1942 жылы маусым айында Қызыл Армия қатарына шақырылып, соғысқа аттанады. Сонан Уфа қаласында бір айлық дайындықтан өткен соң Калинин майданына жіберіліп, 45 гвардиялық атқыштар полкі құрамында соғысқа кіреді .Сол қанды қырғыннан бір рет жамбасынан ауыр жарақат,бір рет контузия және бір рет жеңіл жарақат алып аман қалады. Ржевті неміс басқыншыларынан азат еткен соң жауынгер жолы әрі қарай жалғаса берді. Ол Ресейдің Торжок,Торопец, Великие Луки, Невель, Старая Русса қалаларын азат ету ұрыстарына қатысып, соғыста шыңдала береді.
    1945 жылдың сәуірінде Кеңес Одағы Қарулы күштерінің өткізген ірі әскери операцияларының бірі Шығыс Пруссиядағы қамал-қала Кенигсбергті алу.    Қатардағы жауынгер А.Тәутенов жеңіл жарақаттарына қарамастан осы әскери-соғыс операциясына аяғына дейін қатысып, жау оғынан аман қалды.
   Фашистік Германия тізе бүккенімен оның шығыстағы одақтасы Жапония әлі де күшті еді. Мамыр айы аяқталмастан ол кісі  қатарында болған 39-армия Еуразияны көктей өтіп,жапон милитаристеріне қарсы шайқасқа аттанды.
    Ол осы шығыс майданы операцияларына қатысты.
  Жауынгер А.Тәутенов Порт-Артур гарнизонында 1947 жылдың көктеміне Сыр бойындағы туған ауылына оралды.      

Марапаттары өңдеу

А.Тәутенов соғыста көрсеткен ерліктері үшін «Отан соғысы» орденімен, бірнеше медальдармен марапатталған. Елге оралған соң 1947-1953 жылдар аралығында колхозда шаруашылықпен айналысып бригадир, ферма меңгерушісі колхоз бастығы, партия ұйымының хатшысы қызметтерін атқарған. 1960-1961 жылдары қой фермасында бригадир, ал 1962 жылдан бастап Тереңөзек созхозының К.Маркс бөлімшесінде егіс бригадирі болды. 1965 жылдан бастап Тереңөзек ауданы №1 күріш совхозында (кейін ҚазССР-ның 50 жылдығы атындағы) өндіріс бригадирі, бөлімше меңгерушісі болып, 1986 жылы 59 жыл еңбек өтілімен зейнеткерлікке шықты. А.Тәутенов мемлекет марапатына, ел алғысына бөленген жан. Оның есімі Қазақ Республикасының «Алтын кітабына» жазылды. Үздік еңбек көрсеткіштері үшін «Құрмет белгісі», «Еңбек Қызыл Ту» ордендерімен, «Еңбекте үздік шыққаны үшін» медалімен марапатталды. Ол Бүкілодақтық Халық Шаруашылығы жетістіктері көрмесінің күміс, қола белгілерінің иегері атанды.

Абзал жүректі қос майданның ардагері1999 жылы ақпан айында 76 жасында дүниеден өтті.

Дереккөздер өңдеу

[1]

  1. Алдашбай С.«Ғибратты ғұмыр» Естеліктер Газет -журналдар