Төрт буынды өлең

Төрт буынды өлең - қазақ поэзиясындағы өлең өлшемінде қолданылатын, бір бунақтан тұратын ең қысқа өлең жолы. Тым қысқа болғандыктан көбінесе өлең өлшемінде басқа ұзындау тармақтармен араласып келеді. Мысалы,

"Кетті бірлік,

Сөнді ерлік,

Енді кімге беттемек?

Елің - ала.

Оты шала,

Тайса аяғың, кім көмек?" (Абай)

Төртбуынды тармақғы бірыңғай қолдану халық поэзиясында қысқалау өлеңдерде кездеседі. Мысалы, балаларға арналған санамақ өлең:

Бірім - бірім.

Екім - екім.

Үшім - үшім...

Қырқылдауық,

Қырман тауық

Олпық-солпық,

Сен кір, сен шық".

Ахмет Байтұрсынұлының "Жұбату" атты өлеңін де осы төртбуынды өлшеммен жазылған деуге болады. Олең тармағы төртбуынды болып қысқа келетіндіктен, жеке бір ойды білдіретін сөйлем, яки сөйлемшелер (фраза) қатар екі тармақты қамтып отырады да, мағынасы жағынан да, айтылғандағы дауыс толқыны (интонация) жағынан да тармақтар екі-екіден топтасып келеді. Сондықтан төртбуынды өлең ырғағы, сегізбуынды өлшеммен жазылған өлеңге өте жақын болады.