Уикипедия:Қазақ тілінің жанашырлары
Бұл бет — Уикипедия туралы эссе, ол ереже немесе нұсқаулық емес. |
Уикипедиядағы қазақ тілінің жанашырларын бірнеше түрге бөлуге болады: біреулері қазақ тілінде сапалы мақалалар жазып, мазмұнды өңдемелер жасайды, біздің Уикипедияны әртүрлі бұзақы-вандалдардан сақтап, жалпы айтқанда жан-жағына нұр шашып жақсылықтар жасайды. Бірақ бұндай адамдардың тағы да бір сорты бар — қазақ тілінің нормаларын сақтаймын деп, мақалалардың атауы мен құрамын «қазақшаландыратындар». Бұндай адамдардың Уикипедияға қасиетті патриотизмнің әсерінен жасаған шабуылдарынан кейін мынадай мақалалар пайда болады:
- Араб жамағаты (Араб мемлекеттері Лигасы) (бүкіл әлем, оның ішінде Қазақстан да «лига»сөзін оңайлықпен қолданғанына қарамастан, әйтеуір сол «жат» сөзді қолданғысы келмеген сияқты осы мақаланы атаған адам)
- Найджирия (Нигерия дегендегісі ғой)
- Сұдан (Судан)
- Моритания (Мавритания)
- Куейт (Кувейт қой)
Аурудың симптомдары:
- «в» әрпін жаппай «у»-ға ауыстыру: аутомобиль, аутор
- шетелдік сөздердегі «у» әрпін «ұ, ү» әріптеріне өзгерту: Ұбайдуллаһ, Үбәй
- шетелдік сөздердегі «х» әрпін «һ» әрпіне ауыстыру, тіпті егер араб сөзі болса да (араб тілінде «х» әрпі де, «һ» әрпі де баршылық): Муһаммад, Аһмад
- аурудың асқынған түрі: шетелдік терминдерді қазақшалау. Мысалға: Араб жамағаты.
- танымал адам есімдерін «қалай естісем, солай жазам» принципімен жазу: Йоһан Волфганг фон Гөте, Алан Түриң, Аугустус және т.б.
Неге бұл ауруға шалдығады екен?
- Шет тілдерді білмей, оларды транскрипциялау.
- Қалыптасқан дәстүрді бұзып, «қалай естісем, солай жазам» принципімен жазу.
- Керек емес жерлерге қазақ әріптерін тығу.
- Патриотизм деген затты бұрыс түсіну. Яғни патриотизм — барлығын осылай «қазақшаландырсам», міне сол патриотизм деп ойлау.