Улы жануарлар

Улы жануарлар — денесінде басқа жаунарлар мен адам денсаулығына қауіпті улы заттар болатын организмдер. Дүние жүзінде улы жануарлырдың 5000-дай түрі таралған. Бұлардың активті және пассивті, ал қарусыз түрлері бар. Кейбір қарулы улы жануарлардың (жылан, өрмекші, кене, көп аяқтылар т.б.) у бөлетін бездері, ал кейбіреулерінің (бал арасы, жабайы ара, кейбір балықтар) у сақтайтын аппараты болады. Пассивті улы жануарлардың кейбір тканьдері (мысалы, скат, мурена т.б.қаны, теңіз шортаны, шармай, еуропа қаязы т.б. уылдырығы және қарын көк еті) улы болады.

У тамшысы

Улы жануарлардың ішіндегі өте улысы - қарақұрт шөл және шөлейт жерлерде, бүйі сортаң, ылғалды жерлерде және құршаян жартасты биік құзда тіршілік етеді. Бұлар Қазақстанда көп тараған. Сүт қоректілерден тек ақ аюдың бауырында улы зат болатыныдығы анықталды. Улы қос мекенділерге саламандра (үш түрі - қызыл бауыр, жайын ауыз, тарбақа), жасыл және кәдімгі құрбақалар, бауырымен жорғалаушылардан улы жыландар жатады. Кейбір улы жануарлардың уы - фармацевтика өнеркәсібі үшін дәрі-дәрмек жасайтын бағалы шикі зат. Құрбақаның құлық сыртындағы тері безінен 16-24 мг улы құрғақ зат алынады, бұдан тыныс алу, қан айналысын күшейтетін дәрі жасалады.