Уссури алхорысы

Уссури алхорысы (лат. P. s. ussuriensis) — алхоры сорты. Бұл Қазақстанда өсірілетін алхорылардың ішіндегі қысқа ең күшті төзімдісі болып саналады. Қиыр шығыстан әкелінген. Уссури алхорысының түрлі топырақ жағдайына бейімделгіш қасиеті бар. Ол Семей, Шығыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан, Қарағанды және Павлодар облыстарының бірсыпыра аудандарында жақсы өседі және мол жеміс береді. Оның Қазақстанның тың игерген облыстарының көптеген аудандары үшін болашағы да мықты болуы мүмкін. Уссури алхорысының таңдап алынған өскіндері Қазақстанның солтүстіктегі және солтүстік-шығыстағы барлық тоғыз облысында аудандастырылды.

Ағашының үлкендігі шағын, түзу өседі, биіктігі 3-5 метр. Бұтақшалары жапырақсыз, қызыл-қоңыр түсті. Уссурий алхорысының жемісі ұсақ, салмағы 6 граммнан 15 граммға дейін, түсі әр түрлі, көбіне сары, ашық қызыл немесе қоңыр болады. Жемістерінің формасы көбінесе жұмыр және жүрек пішіндес болып келеді. Дәмі тәтті, қышқылдау. Жұмсағы нәзік, шырынды, талшықты. Қабығы дөрекі, ащы.

Құрамындағы қант мөлшері жөнінен Уссури алхорысы европалық сорттардан кем түспейді, ал қышқылының көлемі жағынан ол европалық сорттардан анағұрлым асып кетеді. Жемісі тамыздың басында піседі, піскен кезде ағаштан үзіліп түсе береді. Бұл Уссури алхорысының басты кемшілігі. Сүйегі онша ірі емес, көп жағдайда жұмсағынан айырылмайды, сүйегі жұмсағының ішінде бос жататын түрлері сирек кездеседі. Жемісі тасуға көне береді, бір жерде жатса екі апта бойы бұзылмайды.

Уссури алхорысы өте ерте және мол гүлдейді, сондықтан көктемгі аязға ұрынып зақымдануы мүмкін. Бірақ кейбір әдебиеттерде Уссурий алхорысының гүлдері қар жауып, 3 градустық суықта да ешқандай зақымданбағаны атап көрсетілген. Уссури алхорысы жемісі ірі, суыққа төзімді жаңа сорттар шығару жөніндегі бастапқы материал ретінде республикамыздың солтүстік-шығыс облыстарындағы ғылыми-зерттеу мекемелерінің назарын аударған.