Физиология және еңбек гигиенасы институты

Физиология және еңбек гигиенасы институты. 1958 жылы Қарағанды қ-нда Қазақ КСР-і Денсаулық сақтау министрлігінің Еңбек гигиенасы және кәсіби аурулар институты ашылды. 1984 жылы бұл институт Қазақстан ғылым академиясының Орталық Қазақстан бөлімшесінің құрамына енді. Институтта 9 лабораторияны біріктіретін 3 бөлім бар. Олар: еңбек гигиенасы, экология, гигиена және кәсіби патология бөлімдері. Ғылыми-зертеу жұмыстарының негізгі бағыттары: өнеркәсіптік экология, антропогендік патология, өндірістік және қоршаған ортаның өзгермелі жағдайларына организмнің бейімделуі. Институт қызмет атқарған жылдар ішінде 30-дан астам доктор және 100-ден астам кандидат дисс-лар дайындалып, 107 әдістемелік ұсыныстар, 30-дан астам монография, ғылыми еңбектердің 33 жинағы, кәсіби патология бойынша нұсқаулар шығарылып, 34 патент пен авторлық куәлік алынды. 1932 жылы қараша айында Алматы қаласындағы 1-балалар консультациясының базасы негізінде 13 дәрігері бар штатпен Ана мен баланы қорғау институты болып құрылған. 1972 жылы Қазақ КСР-і Мин. Кеңесінің Қаулысымен институт атауы Қазақ КСР-і Денсаулық сақтау мин-лігінің Педиатрия ғылыми-зерттеу институты, ал 1994 жылдан Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығы болып өзгертілді. Қазіргі уақытта ұзақ мерзімді зерттеу бағдарламаларының жаңа міндеттеріне байланысты институт құрамында патенттану мен ғылыми-медициналық ақпарат тобы бар ғылыми-ұйымдастыру орталық, республика онкогематология орталығы, шала және жаңа туған нәрестелерге арналған бөлім, гастроэнтерология бөлімі, жүрек-қан тамырлары патологиясы бөлімі, нефро-урология бөлімі, балалар хирургиясы, кеңірдек-өкпе аурулары мен жұқпалы ішек аурулары, функционалды диагностика бөлімі, клиник.-диагностика лабораториясы, консультативтік диагностика бөлімі жұмыс істейді. Ғыл. орт. ірі ғыл. мекемелердің бірі болып табылады. Онда 400 қызметкер жұмыс істеді, олардың 65-і ғылыми қызметкер, соның ішінде 10 медицина ғылыми кандидат, 25 медицина ғылыми кандидат бар. Ортлықтың типтік корпустарда орналасқан 210 орындық клиникасы бар. Ғылыми ортаны республика балаларына арнайы білікті көмек көрсетеді. Ол – республика дәрігерлерінің, медбикелерінің біліктілігін арттыру, медицина университет, медицина колледждердің студенттерін оқыту базасы. Орталықта аспиранттар, ординатор-дәрігерлер тәжірибеден өтеді. 1993 жылдан бері 33 адам аспирантураны бітірді. 1990 жылдан бері клиник. ординатураны 60 адам тәмам-дады. Клиникада жыл сайын республиканың түкпір-түкпірінен әр түрлі диагностика мен емделуі өте қиын аурумен ауыратын 3 мыңға жуық бала емдеуден өтеді. Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми ортада республика бюджеттен қаржыландырылатын «Қазақстан Республикасы балалар денсаулығын қорғаудың ғылыми негіздері» атты ғылыми-техника бағдарламаны жүзеге асыруда. Бағдарламаның мақсаты: эпиопатогенезді, ауру белгілері ерекшеліктерін, соматикалық және хирургиялық патология кезіндегі органдардың морфофункционалдық күйін зерттеу негізінде балалардың ауруы мен өлімі деңгейін төмендету, созылмалы ауруға айналудың алдын алу, балалар мен жасөспірімдердің негізгі ауруларын анықтау мен емдеу тиімділігін арттыру. Институт базасында 14.00.09 – педиатрия, 14.00.35 – балалар хирургиясы мамандықтары бойынша доктор (канд.) дисс. қорғау кеңесі жұмыс істейді. 1994 жылдан бері 82 ізденуші канд., 12 ғалым доктор дисс. қорғады. Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми ортаның қызметкерлерінің соңғы жылдары ғана 1026, соның ішінде шет елдерде – 252 ғыл. еңбегі жарық көрді; 72 өнертабыс патенттері алынып, 45 әдістемелік нұсқау баспадан шығарылды.