Фосфордың сапалық анализі
РО43- иондарының сапалық реакциялары
BaCl2 әрекеттесуi
BaCl2 ерiтiндiсiмен натрий гидрофосфаты ақ түстi ВаНРО4 тұнбасын бередi. Аммиак қатысында барий фосфаты пайда болады:
2НРО42-+3Ва2++2NH3 Ba3(PO4)2+2NH4+Ba3(PO4)2-минералды қышқылдарда еридi.
Р е а к ц и я н ы ң о р ы н д а л у ы
Пробиркаға Na2HPO4 ерiтiндiсi мен барий хлоридiнiң 5-10 тамшыларын әрекеттестiремiз. Түзiлген тұнбаның ерiгiштiгiн тексеру қажет.
2.Магнезиялық қоспамен әрекеттесуi
Магнезиялық қоспа натрий гидрофосфатымен әрекеттесiп ақ түстi тұнба бередi.
НРО42-+Mg2++NH3 MgNH4PO4
Фосфорлы МТ-тың технологиясының келешекте дамуы елдегі фосфатты кен қалдықтарының ашылуымен және енгізілуімен байланысты. 1928-1932 жылдар кезеңінде еліміздегі ауыл шаруашылық химизация тапсырмасын шешу үшін ірі суперфосфатты заводтар Константиновкада, Воскресеньскіде және Ленинградта ашылды, жылына 1,25 мың тонна өнімділікпен. 1930 жылдан бастап фосфорлы шикізат импорты тоқтатылды және өндіріс әйгілі фосфоритке ауысады, оның ішінде апатит концентратын, апатито – нефелинді флотациясын өндіріді. Осы жылдарда өте қарапайым суперфосфат өндірілді. Осы жылдарда экстракциялық фосфорлы қышқыл алу үшін әртүрлі қышқылдармен фосфатты шикізат ыдрату процесінің технологиялық режимін жасау және химия-физикалық негізін үйрену басталады, фосфор негізінде концентрацияланған және коплексті минералды тыңайтқыштар өндірілді: қос суперфосфотта, аммофосты, нитроаммфос және басқалар. 1934 жылы Воскресеньскіде және 1936 жылы Ақтөбеде концентрацияланған фосфорлы тыңайтқышты- преципитатты өндіру цехтары ашылды.
Фосфор қосылысқа түсуге өте бейім болғандықтан, оның айналымы көптеген факторлар байланысты. Мысалы, кір жуғанда кір жуғыш заттардың құрамындағы фосфордың үлкен бөлігі, сарқынды сулар барысында фосфор тыңайтқыштарының біршама бөлігі жуылып, сарқынды сулармен қоршаған ортаға келіп қосылады.Фосфордың биогеохимиялық циклының формасынан редуценттердің, формасына органикалық формасын бейорганикалық формасына тотықтырмай көшіретіндігінде. Фосфор ауыл шаруашылық дақылдарынын. дұрыс өсіп — дамуы үшін қажет элемент. Сондықтан фосфор кышқылының тұздары ауыл шаруашылығында тыңайтқыштар ретінде қолданылады. Табиғи фосфорит пен апатиттың ерімталдығы нашар болғандықтан олар «фосфорит ұны» деген атпен ұнтақ зат түрінде қышқылдығы жоғары топырақтарда пайдаланылады. Фосфор бірнеше оксидтер түзеді. Олардың ішіне маңыздылары: Р О және РО. Олардың формуласын қысқартып, көбінесе Р О және Р О (алдындағылардың индекстерін 2-ге бөлген ) деп жазады.
Фосфор (III) оксиді Р О – балауыз тәрізді кристалдық масса, 22,5 С-та балқиды. Фосфор оттектің аз мөлшерінде жанғанда алынады. Күшті тотықсыздандырғыш, өте улы.
Фосфор (V) оксиді немесе фосфор ангидридінің маңызы үлкен.
Фосфор (V) оксиді немесе фосфор ангридриді Р О –ақ, ылғал тартқыш ұнтақ, қыздырғанда бірден буланады.
Дереккөздер