Франциялық жаңа толқын

Франциялық жаңа толқын (фр. Nouvelle Vague) — 1950 жылдардың аяғында пайда болған франциялық көркем кино қозғалысы. Оның сол кездегі француз киносының қабылданған дәстүрінен басты айырмашылықтарының бірі - қалыптасқан және таусылған түсірілім стилінен және баяндаудың болжамдылығынан бас тарту. Жаңа толқынның өкілдері, ең алдымен, бұрын киносыншылар немесе журналистер ретінде тәжірибесі бар жас режиссерлер болды. Олар шындықтан алыс коммерциялық фильмдерге қарсы болды және көбінесе кинодағы эксперименттер мен сол кездегі радикалды әдістерге жүгінді. «Жаңа толқын» кинорежиссерлері монтаждаудың, визуалды стильдің және баяндаудың жаңа тәсілдерін, сондай-ақ иронияны жиі қолдана отырып немесе экзистенциалды тақырыптарды зерттей отырып, дәуірдің әлеуметтік және саяси сілкіністерімен өзара әрекеттесуді зерттеді. «Жаңа толқын» көбінесе кино тарихындағы ең ықпалды ағымдардың бірі болып саналады.

Стильдің ең танымал негізін қалаушылары — Франсуа Трюффо, Жан-Люк Годар, Эрик Ромер, Клод Шаброль және Жак Риветт — Андре Базен және оның серіктестері құрған «Cahiers du Cinéma» ықпалды Франциялық журналында киносыншылар болып жұмыс істеді. Олар Жан Ренуар, Жан Виго, Джон Форд, Альфред Хичкок, Говард Хоукс және Николас Рэй сияқты режиссерлердің фильмдері мадақтады. Сын мен интерпретация арқылы француз жаңа толқынының ізашарлары кейінірек (1970 жылдары) «авторлық кино теориясы» деп аталатын кинематографиялық теорияға біріктірілген тұжырымдамалардың негізін қалады. Бұл теорияға сәйкес, режиссер фильмнің авторы болуы тиісті және өз стилін дамыту үшін фильм өндірісінің барлық кезеңдеріне қатысуы керек.

«Жаңа толқын» термині алғаш рет журналист Франсуаза Джирудың 1958 жылы жастарға арналған эссесінде пайда болды, бірақ кейінірек Француз киносындағы жаңаруды білдірді.

Франциялық жаңа толқынның негізгі тұлғалары

«Cahiers du Cinéma» режиссёрлері

• 
  Клод Шаброль
• 
  Жан-Люк Годар
• 
  Жак Риветт
• 
  Эрик Ромер
• 
  Франсуа Трюффо

Париждегі «Сол жағалау» режиссёрлері

• Ален Рене
• Жак Деми
• Аньес Варда
• Крис Маркер
• Анри Кольпи

Қозғалысқа қатысты басқа режиссерлер

• Александр Астрюк
• Жак Дониоль-Валькроз
• Жан Душе
• ДМаргерит Дюрас
• Жан Эсташ
• Жорж Франжю
• Филипп Гаррель
• Пьер Каст
• Уильям Кляйн
• Луи Маль
• Жан-Пьер Мельвиль
• Люк Мулле
• Ален Роб-Грийе
• Жан Руш
• Жак Розье
• Штрауб и Юйе
• Роже Вадим

Басқа мүшелер

• Рауль Кутар — оператор
• Анри Декаэ — оператор
• Жорж Делерю — композитор
• Поль Жего — сценарийші
• Мишель Легран — композитор
• Марилу Паролини — фотограф, сценарийші
• Сюзанна Шиффман — сценарийші

Актерлер мен актрисалар

• Жанна Моро
• Жан-Поль Бельмондо
• Бриджит Бардо
• Катрин Денёв
• Анна Карина
• Жан-Пьер Лео
• Жан-Клод Бриали
• Джин Сиберг
• Шарль Азнавур
• Анн Вяземски
• Анук Эме
• Жерар Блен
• Жак Шарье
• Франсуаза Дорлеак
• Стефан Одран
• Бернадетт Лафон
• Клод Жад
• Морис Роне
• Дельфин Сейриг
• Сами Фрей
• Жан-Луи Трентиньян
• Гойа Шанталь
• Жюльет Майниель

Маңызды фильмдердің тізімі

• 1958 — Сымбатты Серж / Le Beau Serge (реж. Клод Шаброль)
• 1958 — Көңілдестер / Le Beau Serge (реж. Луи Маль)
• 1959 — Немере ағалар / Les Cousins (реж. Клод Шаброль)
• 1959 — Хиросима, менің махаббатым / Hiroshima mon amour (реж. Ален Рене)
• 1959 — 400 соққы / Les Quatre Cents Coups (реж. Франсуа Трюффо)
• 1960 — Кішкентай сарбаз / Le Petit Soldat (реж. Жан-Люк Годар)
• 1960 — Жақсы әйелдер / Les Bonnes Femmes (реж. Клод Шаброль)
• 1960 — Ентіккен / À bout de souffle (реж. Жан-Люк Годар)
• 1960 — Пианистті ату / Tirez sur le Pianiste (реж. Франсуа Трюффо)
• 1962 — Өткен жылы Мариенбадта / L’année dernière à Marienbad (реж. Ален Рене)
• 1962 — Өз өміріңмен өмір сүр / Vivre sa vie (реж. Жан-Люк Годар)
• 1962 — Жюль және Джим / Jules et Jim (реж. Франсуа Трюффо)
• 1963 — Адасқан жарық / Le Feu Follet (реж. Луи Маль)
• 1964 — Нәзік тері / La Peau Douce (реж. Франсуа Трюффо)
• 1964 — Бөгде адамдар / Bande à part (реж. Жан-Люк Годар)
• 1965 — Альфавиль / Alphaville, une étrange aventure de Lemmy Caution (реж. Жан-Люк Годар)
• 1965 — Ессіз Пьеро / Pierrot Le Fou (реж. Жан-Люк Годар)
• 1965 — Еркек, әйел / Masculin, féminin: 15 faits précis (реж. Жан-Люк Годар)
• 1966 — Париж, көрген… / Paris vu par… (реж. Эрик Ромер, Жан-Люк Годар, Клод Шаброль, Жан Душе, Жан Руш, Жан-Даниэль Поле)