Халькозин
Халькозин (грекше chalkos — мыс), мыс жылтыры — сульфидтер класына жататын минерал. Химиялық формуласы: Cu2S, мұндағы мыстың мөлшері 79,86%, қоспалары: Fe, Ag, Co, Nі, Au, As. Төменгі температурада ромбылық, жоғарғы температурада гексагондық сингонияларда кристалданып, призма, қалақ, дипирамида тәрізді кристалдар түзеді.Сингониясы — ромбылық (төмен температуралы) және гексагондық пен текшелік (жоғары температуралы модификациялары). Кристалдары — тақта, призма, агрегаттары тұтас майда түйірлі масса не сеппе. Агрегаттары ұсақ түйірлі сеппе түрінде болып келеді, түсі сұр, қара, металл тәрізді жылтыр, қаттылығы Моос шкаласы бойынша 2,5 — 3, тығыздығы 5,5 — 5,8 г/см3, электр тогын өткізеді. Мыс және полиметалл кендерінің сульфидтермен қайта баю белдемдерінде кездеседі. Қазақстанда Жезқазған, Қоңырат кендерінде кездеседі. Халькозин — бағалы мыс кентасы. Жаратылысы — гидротермалық және экзогендік; мыстың кені.[4]
Chalcocite | |
---|---|
![]() | |
Негізі | |
Санаты | Минерал |
Химиялық формуласы | copper(I) sulfide: Cu2S |
Strunz classification | 02.BA.05a |
Crystal symmetry | Monoclinic 2/m - Prismatic |
Unit cell | a = 15.246(4) Å, b = 11.884(2) Å, c = 13.494(3) Å; β = 116.35(1)°; Z = 96 |
Ерекшеліктері | |
Түсі | Dark gray to black |
Кристал пішіні | Tabular to prismatic crystals also massive to granular |
Сингониясы | Monoclinic, pseudo-orthorhombic |
Twinning | Common on {110} yielding pseudohexagonal stellate forms |
Үгітіндісі | Indistinct on {110} |
Агреттары | Conchoidal |
Беріктігі | Brittle to sectile |
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы | 2.5 - 3 |
Streak | Shiny black to lead gray |
Diaphaneity | Opaque |
Үлес салмағы | 5.5 - 5.8 |
Fusibility | 2-2.5 |
Дереккөздер | [1][2][3] |
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Mindat.org
- ↑ Webmineral.com
- ↑ Handbook of Mineralogy
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайышов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |