Хлыстар - рухтық христиан деп аталатын секталардың тобына жататын христиандық секта. Россияда 17-18 ғасыр аралығында помещиктерге оброк салығын төлейтін шаруалар арасында пайда болды. Мұндай көзқарастағы секталар халықтың қанаушыларға қарсы діни формадағы стихиялық наразылығына байланысты пайда болды. Хлыстық діни ілімнің негізінде киелі рухпен тікелей қатынас жасау мүмкіндігітуралы мистикалық түсінік жатты. Хлыстар мұндай қатынас жасау киелі рухтың христар немесе қасиеттілер деп саналған таңдаулы адамдарға келіп, көрінуі нәтижесінде болады деп санады. Мұндай христардың ауызша айтқан өсиеттері немесе аңыздары киелі деп саналды. Хлыстар Тауратты еркін түсіндіруге жол берді. Олар сектаның негізін салушы Данил Филиппович қалдырған 12 өсиет дейтін үлкен беделге ие болған. Мұнда, тіпті отбасын құруға тыйым салуға дейін шектен шыққан аскетизм уағыздалады. Хлыстар изуверлік белгісі бар экстаздық табыну болып табылады және діндарлардың ішкі сезіміне барынша күшті әсер етеді. Хлыстардың табынуға жиналуы зікір салу деп аталады. Табыну үстіндегі көңіл-күй әуенін әулиелер мен әулие әйелдер дейтін психикасы аса тқрақсыз немесе бұзылған адамдар жасайды. Әулиелер мен әулие әйелдер өздерін тез есірік күйге түсіреді, бұл бірте-бірте табынуға келушілердің бәріне немесе көпшілігіне беріледі. Мұндай құдайға табыну тәжірибесі адамды адамгершілік жағынан да, дене құрылысы жағынан да кемтар етеді. Қазіргі кезде хлыстардың жекелеген топтары бар.



Дереккөздер өңдеу

[1]

[2]

  1. Д. Мадеев, Е. Сапуанов «Атеистің қалта сөздігі» Алматы «Қазақстан» 1988 жыл, 288 бет
  2. “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998