Хуханье (т. ж. б. — б.з.б. 31) — ғұн тәңірқұты. Өз аты — Керғұсан. Б.з.б. 58 ж. ухуандар ғұндардың шығысындағы Хағзақ ханға шабуыл жасап, оның бірталай халқын өзіне қаратып алды. Хағзақ хан олардан шегініп, шығыстағы декдалармен бірге ғұндарға қосылып, олардың оңтүстік-тегі тайпаларының билеушісі Керғұсанды “Хуханьие” (Қағанза) тәңірқұт деп жариялады. Бұл кезде ғұндардың өз ішінде алауыздық күшейіп, бес бірдей тәңірқұт билік жүргізді. Хуханье 40 — 50 мың қолмен батыстағы Оғиянқұтек тәңірқұтқа шабуыл жасады. Оғиянқұтек соғыста жеңіліп, өзіне-өзі қол жұмсады, халқы түгелдей Хуханьеге қосылды. Б.з.б. 56 ж. күзде Хуханье Туши тәңірқұтты жеңіп өлтірді, Ужи және Шыли тәңірқұттар да оған бағынды. Бірақ ол ағасы Чжичжи (Шөже) тәңірқұттан жеңіліп, Хань патшалығын паналап, баласын кепілге берді. Б.з.б. 51 ж. Хань патшалығына беріліп, қарамағындағы елімен оңтүстік-тегі Ханьгуанлу Ұлықорғанына барып тұрды. Б.з.б. 36 ж. Чжичжи қайтыс болғаннан кейін қайтып келіп, бүкіл ғұндарға билік жүргізді. Б.з.б. 33 ж. Хань патшалығының Ван Чжаочжун деген ханшасын алып, олармен бейбіт қарым-қатынас орнатты.

[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, II том