Хәрри Поттер мен Азкабан тұтқыны

«Хәрри Поттер мен Азкабан тұтқыны» — Ж. К. Роулиң жазған, жас сиқыршы Хәрри Поттер жайлы кітаптар жинағындағы үшінші роман. 8 шілде 1999 жылы басылды.

Кітап желісі бойынша сол аттас фильм түсірілген.

Желісі

Кітаптың үшінші томы Гарридің туған күнінен басталады. Осы күні Гарри өзімен-өзі туған күнін жуып жүргенде далада үлкен қара итті көріп, шошып кетеді. Сол кезде ол кездейсоқ “Түнгі Рыцарь” – деген сиқыр автобус шақырады. Автобустың кондукторы Стэн Шанпайк айтуы бойынша, бұл автобус сиқыршыларды кез келген қалаған жеріне жылдам апарады. Сол кезде “Түнгі Рыцарь” Гарриді “Тесік Қазан” – деген жерге апарады. Бұл жерде Гарри магия министрі Корнелиус Фаджпен кездеседі. Кездескенде Фадж Гарриге бұлжерден бөлме жалдап, оқу басталғанға дейін осы жерде қалуын ұсынады. Жазғы демалыс біткенде, Гарри, Рон және Гермиона Хогвартсқа жол жүреді. Поездта Гарри түрмеден қашып кеткен қылмыскер Сириус Блэкті іздеп жүрген Азкабан күзетшісі, дементорды көреді. Дементорды көріп, Гарри ессіз талып қалғанда, бір купеде жатқан профессор Люпин дементорды қуып жібереді.

Мектепте Дамблдор барлығын жаңа оқу жылымен құттықтап, кейбір жаңалықтар айтады. Дементорлар мектептің айналысында Блэкті тексеріп жүретінін және зұлым сиқырдан қорғануды үйрететін профессор Люпин мен сиқыр жаратылыстарды күтім туралы сабақты жүргізетін Хагридті таныстырды. Оқудың бір күндері Гарри көзге көрінбейтін мантияны үстіне жамылып алып, Рон және Гермионамен бірге пабқа барады. Бұл жерде Гарри Фадж, Хагрид, профессор Флитвик пен Макгонагаллдың арасындағы әңгімесін естіп қалады. Бұл әңгімеде Сириус Блэктің Джеймстің ең жақын досы және Гарри кіндік әкесі бола тұрып, олады Волан-де-Мортқа сатып бергені айтылады.

Сиқыр жаратылыстарды күтімділігі туралы сабақта Хагрид оқушыларға гиппогриф Клювокрылмен таныстырады. Барлығы Клювокрылмен қызыға және ақырын қарап жүргенде, Драко Хагридтің профессор болғанын жақтырпағандықтан, Клювокрылге тиісіп, қолын өтірік ауыртып алып, Хагридке жала жабады. Осының салдарынан Клювокрылды байлап қойып, Хагрид сотқа шақырылады.

Жаңа семестр басталғанда, профессор Люпин дементорларға қарсы тұру үшін қолданылатын Патронус сиқырын оқушыларға үйретеді. Люпиннен шығып келе жатып, Гарри мен Рон қапаланған Гермионамен кездесіп қалады. Бұның себебін сұрағанда Гермиона қолындағы қағазда Хагридтің соттан ұтылып қалып, Клювокрылды бауыздау туралы шешім қабылданғаны айтылады. Бұл хатты оқығаннан кейін олар Хагридке қал-жағдайын сұрауға барады. Хагридпен кездескенде Рон өзінің тышқаны, Коростаны тауып алады. Алайда, Короста өте агрессивті әрекеттеніп, Ронның қолынан шығып кетеді. Рон Коростаның артынан қуғанда, жолда Ррн мен Коростаны үлкен қара ит сүйреп алып кетеді. Арттарынан асыға барған Гарри мен Гермиона Хогсмдтағы лашық үйге тап болады. Бұл жерде Гарри Сириус Блэкпен кездесіп, оның анимаг (үлкен қара итке қалауымен ауыса алады) екенін біледі. Сонымен қатар бұл жерге профессор люпин келіп, кенеттен Блэкті өзінің досы ретінде құшағына алады. Және де профессор Люпин оларды Мародерлер картасы арқылы тауып алып, өзінің оборетеньге айнала алатынын мойындайды. Сонымен қатар Петтигрю тышқанға және Джеймс маралға айнала алатынын да айтып берді. Петтигрю Джеймс пен Лилиді Волан-де-Мортқа сатып беріп, осы күнге дейін Короста болып жүргенін Люпин мен Блэк Гарриге түсіндіркге тырысады. Гарри оарға сенбегендіктен, Блэк тышқанды адам кейпіне айналдырғанда, Петтигрюді көрген Гарри оларға сенеді. Блэк Петтигрюді өлтірейін деп тұрғанда, әкесінің жақын достары бір-бірін өлтіргенін қаламаған Гарри бұған қарсы болады.

Барлығын мектепке барып айтуға бара жатқанда, далада толған ай шығып, Люпин оборетеньге айнала бастады. Қалғандарын құтқарам деп Блэк қара итке айналып оборетеньге қарсы тұрады. Содан қатты жарақат алып, Блэк қашып, өзеннің жағасына барып жата қалады. Осы жағдайды қолданып Петтигрю тышқанға айналып, қашып үлгереді. Блэк жағада жатқанда оның қасына көптеген дементор келіп, Блэктің жанын сора бастайды. Бұған Гарри барынша төтеп беруге тырысады, алайда оның Патронусының күші барлық дементорды қуып жіберуге жетпейді. Сол кезде өзеннің басқа жағалауынан басқа біреу марал кейпінде өте мықты Патронус жіберіп, дементордың барлығын қуып жібереді. Бұны істеген Гарри өз әкесінің рухы екеніне сенімді болады. Гарри Блэкті қорғау үшін қанша тырысқанымен, магия министрі оны абақтыға қайтып қамайды.

Ауруханада Гермиона басқаларынан екі есе көп сабақ алып барлығына үлгеріп жүргеннің себебі Макгонагалл берген уақыт арасында жүргізетін жабдық екенін Гарриге түсіндіреді. Осы арқылы олар 3 сағат бұрын уақытқа, яғни олар Хагридке келіп, Ронды ит сүйреп кеткен уақытқа қайта оралады. Сол кезде Клювокрылды босатып, оны бауыздаудан құтқарады. Енді олардың міндеті Блэкті құтқару. Гарри өзеннің арғы бетінде Блэк пен өзінің дементорлардан зардап шегіп жатқанын қарап, өзінің әкесінің келіп, құтқаратына сенімді болып күтті. Алайда әкесінің келмейтінін түсініп, Гарри өзі марал бейнесінде барлық дементорды қуып жіберетіндей Патронус шығарады. Осыдан кейін олар Блэкті абақтыдан босатып, Клювокрыл мен бірге Блэк ұшып кетеді. Барлығын құрқарғаннан кейін, олар қазіргі уақытқа қайта оралады. Гарри, Рон, Гермона, Лююпин және Дамблдор Блэктің кінәсі жоқ екенін дәлелдеуге қанша тырысқанымен магия министрі бұған сенбеді, сондықтан Блэк әлі де қауіпті қылмыскер ретінде бәріне танымал болады. Бұған қарамастан Гарри барлық шындыққа көзі жетіп, көңілі босап қалады. Профессор Люпин мектептен кететін болады, себебі Снегг оның оборетень екенін жайып салады. Дамблдор магия министрінен дементорлардың кетуін талап етеді. Гарри, Рон және Гермиона үшінші оқу жылын бітіріп, үйлеріне қайтады.