Цитомагалия вирусы

Вирус адамның цитомегаловирусты (грек сөзінен cytys-жасуша, megas-үлкен) инфекциясын тудырады, ол барлық мүшелерді зақымдап (көбінесе сілекей бездерін), ядроішілік қосындылары бар алып жасушаларды түзеді, бұл инфекция белгісіз тасымалдаушылықтан өлім-жітімдікпен аяқталатын ауыр жайылымды түрлеріне дейін әртүрлі деңгейде өтеді. Вирусты алғаш рет 1956 ж. К. Смит бөліп алды.

Таксономиясы, морфологиясы, антигендік құрылымы.

Цитомегалия қоздырғышы ДНҚ құрамды вирус, Herpesvridae тұқымдасына, Cytomegalovirus туысына жатады. Морфологиясы, химиялық құрамы герпесвирустар тұқымдасына ұқсас. Вирустың екі антигендік серологиялық типі анықталған.

Дқылды өсіру.

Циомегаловирус алғашқы және бөліне беретін тін дақылдарында шектеулі мөлшерде өседі, онда ядроішілік қосындылары бар алып (цитомегалиялық) жасушаларды түзіп ерекше цитопатикалық әсер тұрады. Вирус маймылдар үшін патогенді.

Резистілігі.

Вирус термолабилді, дезинфекциялық заттар мен майеріткіштерге сезімтал.

Эпидемиологиясы.

Цитомегаловирус инфекция жер бетінде кең таралған. Инфекция көзі ауру адам немесе тасымалдаушы. Вирус сілекей, зәр, ағза сөлдері арқылы бөлінеді, сирек нәжіс арқылы. Инфекцияның басты таралу механизмі - қатынасты-тұрмыстық деп саналады, аэрогенді және фекалді- оралды таралу механизмдері мумкін. Цитомегаловирус плацента арқылы өтуге жоғары қабілетті (вертикалды берілу ), сондықтан ұрықтың ұрықішілік патологиясын туғызады.

Патогенезі және клиникалық белгілері.

Патогенезі толық анықталмаған. Инфекция жасырын жағдайда сілекей бездерінде, бүйректе және басқа мүшелерде сақтала отырып ұзақ уақыт тасымалдаушылыққа әкеледі. Жасырын инфекцияның белсенуі иммундытапшылық жағдайларда, иммундыдепрессивті терапияда көрінеді. Вирус ОЖЖ, сүйек кемігін, бүйректі,бауырды,қан жасушаларын зақымдайды. Жүкті әйелдерде цитомегалия мерзімі жетілмей тууға, өлі туу, ұрықтың ақауларының дамуына әкелуі мүмкін.

Иммунинтеті.

Науқастарда инфекцияның клиникалық түріне байланыссыз және тасымалдаушыарда вирусқа қарсы анти денелер түзіледі, бірақ олар қоздырғыштың ағзада сақталуына және сыртқы ортаға бөлінуіне кедергі жасай алмайды. Ауру дамуының қарқындылығы ағзаның жасушалық иммундық жүйенің бақылауында болады

Микробиологиялық диагностикасы.

Цитомегалияға зерттеу үшін біріншіден ОЖЖ зақымданған балалар мен туа біткен кемістігі бар сәбилер және жүктілігі қалыпты жағдайда жүрмеген әйелдер қаралады. Зерттелетін материал сілекей, зәр,қақырық,,жұлын сұйықтығы, қан, бауыр пунктаты.

Диагностика зерттеу материалыан микроскоп астында "цитомегалиялық" жасушаларды, сонымен қатар РИТ, ИФТ ,ИФР арқылы lgMкласының антиденелерін анықтауға негізделген. Вирусты жасуша дақылында бөліп алады, зақымдалған жасушалардың морфологиялық өзгерістерімен және БР көмегімен идентификациялайды.,

Жедел- диагностика- моноклонды антиденелерді ИФР көмегімен қояды. Сонымен қатар генодиагностика әдістерін қолданады: ПТР мен ДНҚ гибридизациясы.

Тірі аттенуацияланған вакцина өңделген.

Емдеу үшін химиотерапиялық препараттар (ганцикловир, натрий фоскорнеті), иммундымодуляторлар, интерферон қолданылады.

Дереккөздер

Ү.Т.Арықпаева, А.Н. Саржанова Э.Х. Нуриев Медициналық және фармацевтикалық мамандық бойынша білім алатын студенттерге және орта арнаулы оқу орындарының білім алушыларына арналған оқу құралы 2-том.