Шайқурай тобылғы – қазақ даласына тән бұтаның бір түрі. Раушангүлділер тұқымдасына жатады. Көпжылдық өсімдік. Қазақстанның барлық аймағында кеңінен таралған, далалы, таулы жерлерінде топтасып та өседі. Тобылғы бұта аса биік емес (1,5 м дейін жетеді), шыбық тәріздес келген сабақтары тегіс қоңыр, не жирен қызыл түсті қабығы болады. Гүл табандары ойыс немесе тегістеу, жеміс жапырақшалары бос немесе тек түпкі бөліктерімен өзара кіріккен, бірнеше немесе екі тұқым түбіршіктері екі қатар түзе орналасады. Қазақтар тобылғы сапты қамшыны да ұстаған, өйткені оның сабағы түзу, мықты, әрі әдемі. Жапырағы қауырсын тәрізденіп тілімделген, жиектері ара тісті иректелген не бүтін болады. Гүлі қос жынысты, аталығының саны 10, аналығы 5, ақ түсті, хош иісті. Гүлдері қалқанша, шатырша, сыпыртқы гүлшоғырына топталған. Мамыр – шілде айларында гүлдеп, тамызда жеміс салады. Жемісі – қабаттасқан жапырақша. Тобылғыны әсемдік үшін өсіреді. Шірнелі өсімдік, жақсы мал азығы. Құм тоқтату үшін үй шаруашылығында пайдаланылады. Тобылғының қабығын, жапырағын және гүлін халық медицинасында пайдаланған, мәселен, ревматизмге, тері ауруларын және тағы басқа ауруларды емдеу үшін қолданған. Қазақ танымында тобылғы көз тиюден, басқа да пәле-жаладан сақтайды деп қазақ үйге қыстырып қоятын салт болған.
