Шаушүрілдек
Шаушүрілдек (лат. Charadrius dubius) — татреңтәрізділер отрядының шүрілдектер туысынын шағын денелі құс, денесінің ұзындығы 14-15 см, массасы 31-46 кг, қанатын 32-48 см аралығында қозғайды. Көп тараған аймағы Солтүстік Африка, Еуразия, Атлант, Үнді, Тынық мұхиттарының аралдарын мекендейді. Су жағасын, тірі жан аз аймақты мекен еткенді көздейді. Ал, жұбын тапқан мезетте, жерді айнала қозғалып жуандалған дыбыс шырқайды.
| Шаушүрілдек | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Амандық күйі | ||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
| Charadrius dubius Scopoli, 1786 |
Қазақстанда барлық жерге таралған. Малтатасты және құмдауыт қайраңдарға ұялайды. Көбінше тұқымын колония құру арқылы орналастырады. Оны жерге, кішігірім ойыс аймақтарға, ашық жерлерге құрады.
Көбінше сәуір мен маусым айлар арасында жұмыртқа туады. Жұмыртқасының төрт түсі бар: палевті, ақ, құмды және тоқ түсті дақты. Жұмыртқа үстін күндіз аналық жынысты зуек басса, түнде аталық жынысты зуек басады. Балапан 24-27 күн ішінде жұмыртқаны жарып шығады. Жас зуектар 30 күннен кейін ғана ұшуға бейім болады. Қауіп төнген мезетте зуек домалақ пішінге айналып, жерде жатады, содан соң ғана ұшып кетеді.
Көбінше жәндіктермен, яғни бунақденелілермен, омыртқасыз жануарлармен қоректенеді[2].
Дереккөздер өңдеу
- ↑ BirdLife International Charadrius dubius. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.
- ↑ Құстар.Мектеп энциклопедиясы,2010,Ковшарь Анатолий Федорович,ISBN 978-601-282-168-0, 352 бет, Алматы: Атамұра