Шеген құдықжер асты суларын пайдалануға арналған гидротехникалық құрылыс.

Жер бетіне жақын жатқан таза, тұщы суды кішігірім елді мекендерді, мал фермаларын, дала қостарын, т.б. ауыз сумен қамтамасыз ету үшін құдық қазылады. Топырағы бос жерден қазылған құдық қабырғасына қамыс, қоға, қияқ, тал, ағаш, тас, бетон қалайды. Құдыққа су мол жиналу және қыста қатпау үшін құдықтың түбі кең етіп қазылады, аузынан қауғалық қалдырып бекітеді. Шеген құдықтың тереңдігі топырақтың сулы қабатына байланысты. Құдық суы ластанбау үшін ернеуіне қалқа жасалады.[1]

Қазған кезде жер бетінен бастап түбіне дейін сексеуілмен өрілетін құдықты "шегенді" құдық деген. "Шегенді" құдықтың тереңдігі 20-50 метрге дейін жеткен. Сексеуіл жүз жылға дейін шірімейтін болған. [2]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ энциклопедиясы, 9-том.
  2. "Созақ өңірі". Сүлеймен Тәбірізұлы. 252-бет. - Алматы: "Дәуір" баспасы, 2007 ж. ISBN 9965-749-84-1.

Тағы қараңыз

өңдеу