Шейх-Мамай (Ноғай Ордасы)

Шихмамай, Шахмамай (т.ж.б. - 1549) - Ноғай ордасының билеушісі, Едігенің туажаты, Уақас бидің немересі. Ол Ноғай ордасының шығысында билік жүргізген. Қырым ханы Мұхаммед Гирейдің 1523 ж. Астраханды жаулап алуына көмектеседі. Әйтсе де кейіннен Қырым хандығының күшейіп кетуінен қорқып, оған шабуыл жасап, патшазада Батыр хан мен Палуан сұлтанның көзін құртуға бел буа кірісті. 1524 ж. таққа отырған Қазан ханы Сафа-гирей Мәскеу ықпалына қарсы күрес жүргізді. Ол осы күресте Ноғай ордасына иек арту үшін Шихмамайдың қызына үйленеді. Ал Шихмамай болса сол кезде Сібір ханы Әмір Сейдахметтің (Сейдақтың) Мәскеумен ауыз жаласуына қарсы болды. Қасым хан тұсында қазақтар Жайық бойының суы мол, қамыс-құрағы ырғалған шұрайлы жерін иеленсе, оның тұрагері Таһир хан 1530 ж, ноғайлардан қатты соққы алып, жеңіліске ұшырады. Шихмамай осы шайқаста ерекше көзе түсіп, 1542 ж. Сарайшықта билік құрды.

Дереккөздер

өңдеу

Қазақстан ұлттық энциклопедия. 9 том. Алматы, 2007.