ШЕКІЛДЕК (Acanthis flammea) - шағын денелі (12-15 г) құс.

Шекілдек
Male, Cap Tourmente National Wildlife Area, Quebec
Амандық күйі

Least Concern (IUCN3.1) [1]
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Құстар
Сабы: Passeriformes
Тұқымдасы: Fringillidae
Тегі: Acanthis
Түрі: A. flammea
Екі-есімді атауы
Acanthis flammea
(Linnaeus, 1758)
Subspecies
  • A. f. flammea – Mealy
  • A. f. icelandica – Icelandic
  • A. f. rostrata – Greenland
Синонимдері
  • Carduelis flammea
  • Carduelis rostrata
  • Acanthis flammea
  • Carduelis islandica
  • Acanthis islandica
Acanthis flammea

Биологиялық сипаттама

өңдеу

Шекілдектің денесі шоңайнақтан сәл ғана кішірек және құйрығы әжептәуір қысқа: маңдайында қызыл теңбілі болады, тамағы - қара. Жемсауы мен төсінде қызыл түс болмайды, дегенмен егде аталықтардың жемсауында және екі бүйірінен таңқурай түстес қызғылт реңк байқалады. Қылығы шыбжықтарды еске түсіретін қауқарлы және ширақ құстар. Шекілдектер қыста тұқымдарын қорек ететін қайыңдар немесе арамшөптер қалың өскен жерлерде көбінесе үйірлерімен жүреді. Біз шекілдектердің қаптай шабуыл жасауына тура келген шырша тұқымдары жақсы түсім берген жылдары Іле Алатауының солтүстік беткейлерінде шекілдектер және шыбжықтардың үйірлері шырша тұқымдарымен қалай қоректенгенін бақыладық. Шекілдектер үйірінен едәуір қатты дауыспен «шек-шек» деген үнмен жиі-жиі дауыстасты, сірә, құс атауы осыған негізделген болуы керек.

Таралуы

өңдеу

Еуразия және Солтүстік Америка тундрасы мен тайганың солтүстігінде қоныстанады. Қазақстанда, қыстың қатқылдығына байланысты бірде оңтүстік, бірде солтүстік өңірлерде ғана қыстайды. Олар Қазақстанның оңтүстігінде қарашадан наурызға дейін кездеседі.

Дереккөз

өңдеу

1. Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010.

  1. BirdLife International Carduelis flammea. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2013). Тексерілді, 26 қараша 2013.