Шоқан Уәлиханов ескерткіші (Алматы)

Шоқан Уәлиханов ескерткіші – Алматы қаласындағы республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің қатарындағы монументтік өнер құрылысы түріне жататын ескерткіштердің бірі.

Шоқан Уәлиханов ескерткіші

Орналасуы	Алматы қаласы
Жоба авторы	Мүсінші X.Е. Наурызбаев, сәулетші Ш.Ы. Уәлиханов.
Түрі	монументтік өнер құрылысы
Құрылыс материалы	қара мәрмәр, қола

 Басқа мағыналар үшін Шоқан Уәлиханов ескерткіші деген бетті қараңыз.

Орналасқан жері

Алматы қаласы, Шевченко көшесі, Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының басты кіреберісіне қарама-қарсы алаңда орналасқан.

Орнатылған кезеңі, авторлары

Ескерткіш 1969 жылы орнатылған. Мүсінші X.Е. Наурызбаев, сәулетші Ш.Ы. Уәлиханов.

Тарихи дерек және сипаты

Шоқан Уәлихановтың ескерткіші Алматыдағы ең есте қалатын монументтердің бірі. Ол мағыналық және композициялық жағынан қазақстандық ғылым ордасының – ғылым академиясының, бірнеше ғылыми-зерттеу институттарының, саябақтардың, субұрқақ пен алаңның архитектуралық ансамблін толықтырып және біріктіріп тұрады.
Бұл рухы мен сұлулығы жағынан таңқаларлық ескерткіштің авторы – атақты мүсінші және қазақстандық пластикалық өнер мектебінің хас шебері X. Наурызбаев. Созылыңқы төртбұрышты қара мәрмәрмен қапталған тұғырда Ш. Уәлихановтың қола мүсіні тұрғызылған. Жап-жас Шоқан бейнесі терең ойға шомған күйде бейнеленген. Сымбатты, офицерлік тұрысы бар, даланың текті ақсүйектен шыққан тұлға айналадағының барлығын өзгертетін уақыт ағысына бағыныссыз, оны байқамай тұрғандай. X. Наурызбаев Ш. Уәлихановты әрдайым елден ерекше етіп тұратын ой ұшқырлығын, ниеттерінің тектілігі мен жоғарылығын аңғарып, дұрыс жеткізе білді. Бұл туындысы үшін X. Наурызбаев 1970 жылы ҚазКСР Мемлекеттік сыйлығына ие болды.
Ш. Уәлихановқа арналған көптеген ескерткіштердің арасында бұл ескерткіштің орны ерекше.