Шоқтық кезең

Шоқтық кезең - жеке ағзаның өсіп-жетілуінің, тіршілік етуінің бірінен соң бірі келіп отыратын, бір-бірінен жақсы ажыратылатын шақтарға бөлінуі. Малдың туғаннан кейінгі өсіп-жетілуі, жеке басының дамуы, яғни онтогенез - уыз еметін уыздық кезең, сүт еметін сүттік кезең, жыныстық қабілеттілігі қалыптасатын жыныс қабілеттілігі жетілу кезеңі, ағзаның биологиялық тұрғыдан да, шаруашылық тұрғыдан да толық жетілу кезеңі, содан кейінгі қартаю кезеңі деп бес кезеңге бөлінеді. Олар бір-бірінен малдың сыртқы ортаға бейімделушілігі, өсіп-даму қарқыны, дене құрылымының күрделіленуі, кұрылымдық бөліктердің кызметі мен үйлесімділігінің өзгеруімен ерекшелінеді. Мысалы, жаңа туған төлдің уыздық кезеңінде оның ағзасы қоршаған сыртқы орта жағдайларына бейімделе бастайды. Бұл жас ағза онтогенезінің ең жауапты, әрі тіршілік факторына сезімтал, қорғаныс қабілеті-резистенттігі әлі жетілмеген, ас қорыту мен иммундық жүйелері әлі қалыптаспаған кезең. Соңдықтан осы және сол жүйелер дамып-жетілетін, одан кейінгі сүттік кезенде төлдің бағып-күтілуіне үлкен жауапкершілікпен қарау керек. Бұдан кейінгі жыныстық жетілу кезенінің дұрыс өтуі малдың болашақ өнімділігіне ықпал етеді де, толған кезеңінде сол өнімділігі толығымен айқындалады. Қартаю кезеңіңдегі зат алмасуында ыдырау үрдісі басым болуынан, мал өнімділігі төмендейді. Оларды табыннан шығарып, орнын жас бастармен толықтыру керек.