Шоқыр Бөлтекұлы

Шоқыр Бөлтекұлы (29 қазан 1916, Жармыш ауылы, Маңғыстау облысы — 6 сәуір 1994, Алматы) — Қазақстанда бокс спортының негізін қалаушылардың бірі.

Шоқыр Бөлтекұлы
Жалпы мағлұмат
Туған күні	29 қазан 1916 (1916-10-29)
Туған жері	Жармыш ауылы, Маңғыстау облысы
Қайтыс болған күні	6 сәуір 1994 (1994-04-06) (77 жас)
Қайтыс болған жері	Алматы
Кәсіби карьерасы
Чемпион белдігі	3 рет Қазақстанның (1945 — 47) чемпионы
Айқастар саны	223
Жеңгендер саны	199

Өмірбаяны

Шоқыр Бөлтекұлы 1916 жылы 29 қазан күні Маңғыстау облысы, Жармыш ауылының маңында Сарқауақ деген жерде дүниеге келген. Отызыншы жылдардағы ашаршылық, аласапыран тұста Форт-Шевченко қаласындағы жетiмдер үйiнде оқып, орта мектептi бiтiрдi. Байұлы тайпасының Беріш руының Құлкеш бөлімінен.

Ұлы Отан соғысына қатысып, 1944 жылы жарақаттанып елге оралады. Шоқыр Бөлтекұлы рингте 223 кездесу өткізіп, оның 199-ында жеңіске жеткен. 1947 жылы Киевтегі Көркемсурет академиясын және Дене тәрбиесі институтын бітіреді. 50-ші жылдары Қазақ ССР-інің 3 рет чемпионы атанады.

Шаршы алаңның шаңын қаққан боксшы ізбасар шәкірт тәрбиелеп, боксқа баулу үшін алақандай алаң іздеп, Опера және балет театрының бір бөлмесін сұрап алады. 1937 жылы Шоқыр Бөлтекұлының басшылығымен бокстан Алматы қаласының ресми бiрiншiлiгi өттi. Оған 50 спортшы қатысқан. 1947 жылы Мәскеуде өткен Кеңестер Одағының бiрiншiлiгiне Қазақ елiнiң құрама командасын Шоқыр атамыз бастап барды. Оның мектебiнен Мақсұт Омаров, Әбдiсалан Нұрмаханов, Серiк Әбдiнәлиев, Виктор және Владимир Каримовтар, Асқар Құлыбаев секiлдi талантты шәкiрттер тәрбиеленiп шықты.

Ол республикада жаттықтырушылар қатарының көбеюіне де үлкен үлес қосты. Қуғын-сүргінге ұшырап, Қарлаг-та жүрген жаттықтырушылар Густав Кирштейн (неміс) мен Дәулеткерей Мулаевты (балқар) түрмеден босатып, оларды Алматыға әкеліп жаттықтырушы қызметіне орналасуына көп еңбек сіңірді.

Шоқыр Бөлтекұлы 1994 жылы 78 жасында Алматы қаласында дүниеден озды.

Қазіргі таңда Шоқыр Бөлтекұлының есімін құрметтеу мақсатындағы бірқатар шаралар іске асырылуда. Оның туған топырағы Маңғыстау облысында Ш.Бөлтекұлының атындағы халықаралық турнир дәстүрлі түрде ұйымдастырылып келеді. Бұл турнир былтыр төртінші рет өткен тұста Қазақстан Республикасы бокс Федерациясының шешімімен жеңімпазға спорт шебері атағы берілетін болды. Маңғыстау облысының Маңғыстау аудынының орталығында Шоқыр Бөлтекұлының атындағы спорт кешені салынып, спортшылардың игілігіне берілді. Сонымен бірге Ақтау қаласында Шоқыр Бөлтекұлының атымен аталатын боксшылар клубы құрылды.