Шығыс қисықгүлі

Шығыс қисықгүлі (лат. Anchusa ovata, Lycopsis orientalis) – айлауыктар тұқымдасы, қисықгүл туысына жататын өсімдік.

Шығыс қисықгүлі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Asterids
Сабы: Incertae sedis
Тұқымдасы: Boraginaceae
Тегі: Қисықгүл (Lycopsis)
Түрі: Шығыс қисықгүлі
Екі-есімді атауы
Lycopsis orientalis

Ботаникалық сипаты өңдеу

  • Биіктігі 20-45 см болатын бір жылдық өсімдік.
  • Сабағы тік, түбінен бастап бұтақталған, сыртын қатты әрі орнықты түк басқан.
  • Жапырақтары жұмыртқа немесе ұзынша қандауыр тәрізді, ұзындығы 3-7 см, ені 4-15 мм, жиегі сәл ойықталған немесе тегіс, төменгі жапырақтары қысқа сағақты, сабақ жапырақтары сағақсыз.
  • Гүлдері ұзын гүлшоғына топтасқан, гүлжапырағы болмайды. Тостағаншасының ұзындығы 5-10 мм, түбінен бастап ұзынша қандауыр тәрізді 5 буынға бөлінген, жеміс салған кезінде ұлғаяды. Көгілдір түсті күлтесінің ұзындығы 6-8 мм, түтігі ортасынан төмен иілген. Қысқа жіпшелері және ұзын сопақша тозаңдығы бар аталығы күлте түтігіне жасырынған. Аналық мойыны қысқа, аналық аузы бар.
  • Жемісі - түсі күңгірттеу сұр жаңғақ. Ұзындығы 3 мм-дей болатын сүйір жаңғағы жұмыртқа тәрізді, жиегі қатпарланғагн, сырты кедір-бұдырлы. Мамыр-маусым айларында гүлдеп, шілде-тамызда жеміс береді.

Өсетін жері мен таралу аймағы өңдеу

Қазақстанда Маңғыстау түбегінде, Мойынқұм құмды алқабында (Оңтүстік Қазақстан аймағы), Балқаш өңірінде, Іле, Қырғыз, Күнгей, Талас және Теріскей Алатауларында, Кетпен (Ұзынқара) жотасында кездеседі. Егістікте, бау-бақшада, жол жиегінде, далалы жерлерде, жайылымдарда, тау етегінде, арықтар мен тау өзендерінің жағасында өседі.
Құрғақшылыққа төзімді, арамшөп ретінде егістікке зиян келтіреді. [1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5