Шілдехана (Түркістан)

Шілдехана – Түркістан облысының республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері тізіміне енген қала құрылысы және сәулет қатарындағы ескерткіш.

Орналасқан жері

Түркістан зиратының аумағында, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен солтүстік-батысқа қарай 22 м жерде орналасқан, жартылай қираған жерасты құрылысы.

Кезеңі

ХІІ-ХІV ғасырлар.

Тарихи деректер

Мамандардың пікірінше, "шілдехана" сөзінің түбірі парсының "чеһел" қырық деген сөзінен, ал "хана" сөзі тұрақ деген маған береді. Сәйкесінше, "чилляхана" – қырық күн тұратын үй екендігін білдіреді.
Хазіретті Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбардың өсиеті бойынша: "Кімде-кім 40 күні мен түнін шынайы ықылас-ниетімен Алла разылығы үшін құлшылық-ғибадат жасап өткізсе, Алла тағала оның жүрегінен тіліне қарай даналықтың бұлағын ағызады". Шілдехана Құдайға оңаша, жеке құлшылық жасайтын ғұрыптық құрылыстар болған. Бұл ғимаратты Әмір Темірдің бұйрығы бойынша Қожа Ахмет Ясауи кесенесін салу кезінде қабірден алынған мүрделерді апарып қою үшін салынған-мыс деп, сағана қатарына жатқызатын ел аузындағы әңгімелер бар.
Ескерткіштің өзі тік төрт бұрышты болып, жартылай жер астына салынған құрылыс болып табылады. 1980 жылы ескерткішті консервациялау және ішінара қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді.
Шілдехана – қызықты сәулет нысаны және көптеген қажылыққа келушілер мен туристер арасында өте танымал.

Құрылыстың сақталған бөлігі 2 м тереңдікте, жер астында. Жобаға қарағанда кесенемен қосарлы бағытта созыла салынған төрткүлді үй. Гипсті сылақтарының іздері бар 4 аласа қақпаның негіздері сақталған және едендерінде гипстің қалың қабаты байқалады.