Шұбар сайрақ

Шұбар сайрақ (Zoothera dauma ) – Қазақстандағы шұбар сайрақтар туысының жалғыз өкілі . Қылғытпа сайрақтан денесі ірі ( 130-180 г. ). Жотасы – қауырсын ұштары жарты ай іспеттес қара түспен аяқталып, сары зәйтүн түстес қабыршақпен безенген , дәл сондай безендірулер бауырында да бар , олар – сары қызыл қошқыл реңді ақшыл болып келеді . Ұшып жүргенде қанат астарындағы ақ жолақтар көзге түседі . Оңтүстік Сібір және Қиыр Шығыста , ормандарда , соның ішінде тауларда мекендейді . Соңғы жылдары шұбар сайрақтың Іле Алатауы ( Үлкен Алматы шатқалы ) , Күңгей Алатауының ( Құлсары қонысы) солтүстік беткейлерінде ұялауы жиілей түсті. Осы жұмыртқаны жарып шыққан , нашар ұшатын балапандар кездесті .Бұл сайрақтың Жоңғар Алатауында да сирек ұялауы мүмкін , өйткені соңғы жылдары ересек құстар бірнеше рет байқалады . Өте бай тасалағыш , Жерде жүреді , ондайда қылғытпа сайраққа қарағанда құйрығы едәуір қысқа болып көрінеді . Үріккен кезде пыр етіп ұшып , ағаш басына қонақтайды . Негізінде іңір қараңғысы мен түнде белсенді . Осы кезде оның маубас жапалықтың « сплю» дегеніне ұқсас ақырын шығарған әуені естіледі . Бұл көбінесе екі буынды – бірінші буынында дыбыс жоғарылайды . Ал екінші буынында ( ергенектің желден теңселгеніндей сықырлайды ) дауыс төмендейді . Жекелеген жылдары Іле Алатауының Үлкен Алматы шатқалында мұндай әуен мамырдың бүкіл екінші жартысында естіліп тұрады . Бұл -шұбар сайрақтардың ұшып өтетін кезеңі . Шұбар сайрақ – көңіл аударатын өте аз зерттелген құс .