Ырысты Елібайқызы

Ырысты Елібайқызы (т.-ө. ж. б.) – 19 ғ-дың 2-жартысында өмір сүрген, Кіші жүздің Шөмекей руынан шыққан ақын қыз.

Атақты қарақалпақ ақыны Әжнияз Қосыбайұлымен (1824 – 78), ауылдасы Оңғар жырау Дырқайұлымен (1859 – 1902) айтыстары ел арасына кеңінен тараған. Ы. Сыр бойының белгілі он алты ақынымен (Ешнияз, Садық, Әзілкеш Шымырұлы, Оңғар, Қарасақал Ерімбет, Жүсіп, Базар жырау Оңдасұлы, Шегебай, Сайын, Құлназар, Қалмағамбет, Есенжол, Есімтай, Аманжол, Кеншімбай, Сәрсенбай) жұмбақ түрінде айтысқан. Айтыс соңында 16 ақынға қайтарған жауабында Ы. теңіне қосыла алмай арманда өткен аянышты халін айтып, мұңын шағады. Оның жырлары “Әжнияздың қазақ қызы Ырыстымен айтысқаны” (1960), “Айтыс” (2-т., 1965) жинақтарында жарық көрген.