Электродтар мен электролиттік ұяшықтар

Вольтамперметрияда электролиттік ұяшықтар қолданылады. Ондағы екі электродтың біреуі тәжірибе жағдайында күшті полярланса, екіншісі әлсіз полярланады. Бұл олардың бетіндегі фазаларының әр түрлі шамада түйісулерімен байланысты. Электродтың беткі ауданы үлкен болғанда, ток тығыздығы темендейді де, ол берілетін ток күшінің өзгерісі мен кернеуге шамалы ғана тәуелді болады. Мұндай электрод ретінде сынап қабаты жиі қолданылады. Полярланбайтын қаныққан каломелді электрод деп аталатынды электродты да қолдануға болады. Оны тікелей ұяшыққа орналастырып немесе электрлік кілт не көпір арқылы жалғастырып пайдаланады. Екінші беттік ауданы өте аз электрод аса күшті полярланады, ток күші болмашы ғана артқанда электродтың потенциалы мен ток тығыздығы күшті өсіп, кедергі жоғарылайды. Мұндай электродтың беткі ауданының қасиеті тәжірибе барысында өзгермеуі керек. Бұл талапқа тамшылайтын сынапты электрод сай келеді. Диаметрі 0,001-1.0 мм капиллярдан тұрақты жылдамдықпен (шамамен 2-6 секунд сайын) ауырлық күші немесе қысымнан сынап тамшысы берілген сынап қабатына жетеді. Мұндай тамшының беті жаңарып, ол әлсін-әлі қайталанып отыратындықтан, тамшының беткі ауданының қасиеті іс жүзінде өзгермейді. Полярографиялық әдістің дами түсуі тамшылайтын электродты жетілдіруді қажет етеді. Тамшының қайталануы мен электродтың поляризациялану уақытын қатал түрде бір мезгілде жүргізу үшін тез тамшылайтын электродтарды пайдаланады. Ол үшін берілген уақыт сәтінде тамшыны ықтиярсыз үзіп түсіретін қондырғы жасалған, мұнда электрондық таймермен басқарылатын кішігірім балға берілген уақыт сәтінде капиллярды периодты ұрып тұрады. Бұл платина сымы ішіндегі сынап тамшы өлшемінің кішіреюіне себепші болады. Сондай-ақ, вольтамперметрияда поляризациялануы электрод ретінде электродтық реакцияға қатынаспайтын платина, алтын, күміс сияқты асыл металдардан әзірленетін аса кіші электродтарды қолданады. Мұндай электродтың беттік ауданы бірнеше шаршы миллиметр ғана болғандықтан, олардың жоғарғы поляризацияланушы қамтамасыз етіледі. Электродтың беткі ауданына жинақталған электролиз өнімін не ерітіндіні жақсы араластыру, не электродты сілкілеу, айналдыру арқылы кетіреді. Тамшылайтын сынап электродын негізінен тек катод ретінде ғана пайдаланады, өйткені оң потенциал кезіндегі сынапта анодтық тотығу жүреді. Мұндайда қатты микро электродтың артықшылығы бар, өйткені оларды анод ретінде пайдалануға болады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Құлажанов Қ.С.Аналитикалық химия: II томдық оқулық . II - том. Оқулық. Алматы:«ЭВЕРО» баспаханасы, 2005. - 464 б. ISBN 9965-680-95-7