Ян Тинберген
Ян Тинберген (нидер. Jan Tinbergen; 12 сәуір 1903, Гаага – 9 маусым 1994, Гаага) — нидерланд экономисті.
| Ян Тинберген | |
| нидер. Jan Tinbergen | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Ғылыми аясы | |
| Жұмыс орны | |
| Альма-матер | |
| Ғылыми жетекші |
Пол Ехренфест |
| Атақты шәкірттері | |
| Несімен белгілі |
бірінші макро эконометрикалық модель |
| Марапаттары | |
Рагнар Фришпен бірге эконометриканың негізін қалаушыларының бірі және, сондай-ақ аз дамыған елдерде экономист ретінде экономикалық жоспарлау жөніндегі өз жұмысы үшін белгілі.
Өмірбаян
өңдеуБес балалы отбасыда бірінші бала болды. Барлық дерлік отбасы мүшелері, ғылым саласындағы құзыретті тұлғалар. Оның әкесі орта мектепте тіл мұғалімі болды. Ғылыми еңбектерде, қарапайым тілді пайдалануға Тинбергеннің әкесі елеулi түрде ықпал етті. отбасында саяси қызығушылық өте озық болды. Ян Тинберген бұрын Социалистік жастар ұйымының ықпалында болып, содан кейін социал-демократиялық партияға кірді. Ол саяси идеялар үшін әскери міндетін атқарудан бас тартты және оның орнына ол мемлекет жанындағы міндетті қызметке кірді. Орталық статистикалық бюросының міндетті қызметін бөлімінде жасады.
Университетінде ассистент ретінде кезеңінен кейін, ол бұл кеңсеге оралды. Ол университетте физиканы зерттеді. Алайда докторлық диссертацияны, «Физика және экономика саласындағы ең төменгі мәселелері» атауын қорғады. Диссертациялық назары кейін біртіндеп экономикаға ауысты. Алайда, екеуі де математика университеттік білімге әкелді, статистика жұмыста өз жұмысын жалғастыру үшін экономика саласындағы статистикалық тәжірибесін алу қажет еді, сол себепті осы екі пәндерден сынақтан өтуге өтініш берді. Тәжірибеде Тинберген циклдық ауытқуларды түсінуге тырысу үшін осы жолда жұмыс істеді. Екі осы ауытқулардың сипаттамасы, сондай-ақ гипотезалар, эконометрикалық модельдер эмпирикалық негізін теориясын тестілеу бағытталған. Осы зерттеулерде айтарлықтай Кейнс элементтері бар болғанымен, Кейнс айтарлықтай сын алды. Бұған 1960 жылға дейін жеткілікті көңіл бөлінген жоқ.
Тинберген кейінірек әл-ауқат экономика және даму жоспарлау саласындағы жұмыс істеді. Атап айтқанда, ол осы саладағы көптеген халықаралық ұйымдар атынан жұмыс істеді. Әр түрлі жоспарлау әдістерін әзірледі. Табысты бөлу бойынша жұмыс істеді.
Ол Түркияда Мемлекеттік жоспарлау ұйымының құруға белсенді қатысты. Ол кіріс-шығыс талдау негізінде бірінші жоспары құруда жетекші рөл атқарды.
Ол табысты бөлу жақсарту бағытында бір жағына шықты. Алайда, табыстың анализі, әл-ауқаттан гөрі әділдік капиталдандыруды жақсарту үшін жұмыс істеді. 1969 жылы Рагнар Фришпен бірге «экономикалық талдау үшін қолданылатын динамикалық модельдерді әзірлегені үшін» Экономика саласындағы Нобель сыйлығын алды.
Маңызды жұмыстары
өңдеу- Business Cycles in the United States, 1919–1932 (1939)
- Statistical Testing of Business-Cycle Theories (1939)
- International Economic Cooperation (1946)
- On the Theory of Economic Policy (1952)
- Economic Policy: Principles and Design (1956)
- Mathematical Models of Economic Growth (1962)
- The dynamics of business cycles: a study in economic fluctuations (1974) ISBN 0-226-80418-6
- Income Distribution. Analysis and Policies (1975)
- Der Dialog Nord-Süd: Informationen zur Entwicklungspolitik (1977)
- Economic policy : principles and design (1978)
- Centralization and decentralization in economic policy (1981) ISBN 0-313-23077-3