Қазақстан — Молдова қатынастары

Қазақстан — Молдова қатынастары — Қазақстан мен Молдова арасындағы екіжақты дипломатиялық қатынастар.

Дипломатия

Кишиневтегі 2002 жылғы ТМД саммитінің пошта маркасы

1992 жылғы 16 қыркүйекте Қазақстан Республикасы мен Молдова Республикасы арасында дипломатиялық қатынастар орнатылды.

1994 жылы Украинада және Молдова Республикасында ҚР елшілігі ашылды.

2014 жылы Кишинев қаласында ҚР Бас консулдығы Бас консул Мусалимов Игорь Идеалович ашылды.

2017 жылғы 23 наурыздан бастап Ордабаев Самат Исламұлы Қазақстан Республикасының Молдова Республикасындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі (қоса атқарушы) болып табылады.

Молдова тарапынан дипломатиялық қатынастар Қазақстан Республикасындағы Молдова Республикасының Мәскеудегі резиденциясы бар елшілігі арқылы жүзеге асырылады.

2017 жылдың мамыр айынан бастап Андрей Негуца Молдова Республикасының Ресей Федерациясындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі болып тағайындалды (Мәскеуде сенім грамоталарын тапсыру 2017 жылдың 3 қазанында өтті).

Саяси қатынас

1999 жылдың қыркүйегінде Молдова Республикасының Президенті Петр Лучинскийдің Қазақстанға ресми сапары өтті.

2003 жылдың қыркүйегінде Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Молдова Республикасына ресми сапармен келді.

2002 жылдың қазан айында Молдоваға ресми сапармен Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі Иманғали Тасмағамбетов келді.

2010 жылғы 31 наурыз — 1 сәуірде ЕҚЫҰ — ның қазіргі Төрағасы Шығыс Еуропа елдері бойынша гастрольдік сапары аясында Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы-Сыртқы істер министрі Қанат Саудабаевтың Кишинев пен Тираспольге (Приднестровье) сапары өтті. Сапар барысында Қанат Саудабаев Молдова Республикасының басшылығымен және Приднестровье басшыларымен ЕҚЫҰ күн тәртібіндегі өзекті мәселелерді, сондай-ақ Приднестровье жанжалын реттеу мәселелерін талқылау үшін келіссөздер жүргізді.

Сапарлардың аздығына қарамастан, тараптар халықаралық ұйымдардың саммиттері аясында бірнеше рет кездесті.

ТМД Үкімет Басшылары Кеңесінің отырысы шеңберінде 2015 жылғы 29 мамырда Бурабайда Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі Кәрім Мәсімов Молдова Республикасының Премьер-Министрі Кирилл Габуричпен екіжақты кездесу өткізді.

2015 жылғы 27 тамызда ҚР Премьер-Министрі Кәрім Мәсімов Молдова министрлер кабинетінің басшысы Валериу Стрелецпен телефон арқылы сөйлесті. Әңгімелесу барысында тараптар барлық бағыттар бойынша өзара тиімді ынтымақтастықты одан әрі дамытуға өз көзқарастарын растады.

Молдова Республикасы БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің 2017-2018 жылдарға арналған тұрақты емес мүшелігіне сайлауда Қазақстан Республикасының кандидатурасын, сондай-ақ Қазақстанның Еуропа Кеңесінің қылмыстық сот ісін жүргізу саласындағы төрт нысаналы конвенциясына қосылуын қолдады.

2017 жылғы 14 сәуірде Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің отырысына қатысу шеңберінде Қазақстан Президенті Н.Назарбаев Молдова тарапының бастамасымен Молдова Президенті и. Додонмен кездесті. Әңгімелесу барысында Мемлекет басшылары Қазақстан мен Молдова арасындағы ынтымақтастықтың перспективалық бағыттарын талқылады. Екіжақты ынтымақтастықтың басым бағыттары сауда-экономикалық және мәдени-гуманитарлық салалар болып белгіленді.

Сыртқы саяси ведомстволар арасында тұрақты байланыс сақталады. Өзара түсіністік пен түйінді халықаралық проблемаларға жақындық Қазақстан-Молдавия саяси диалогына тән белгі болып табылады.

Шарттық-құқықтық база 24 халықаралық шарттар мен келісімдерден тұрады, олардың 15-і мемлекетаралық және үкіметаралық деңгейде қол қойылған.

Экономикалық қатынас

Екі ел арасындағы экономикалық қатынастарды реттейтін базалық екіжақты құжат өзара саудада тарифтік және сандық шектеулерді алып тастауды және одан әрі қолданбауды көздейтін 1995 жылғы еркін сауда туралы келісім болып табылады.

Бұдан басқа, Қазақстан мен Молдова 2011 жылы Санкт-Петербург қаласында ТМД Үкімет Басшылары Кеңесі отырысының қорытындысы бойынша қол қойылған Еркін сауда аймағы туралы шартқа қатысушы мемлекеттер болып табылады. Шарт оған қол қойған елдер арасындағы сауда-экономикалық қатынастардың құқықтық негіздерін жеңілдетуді, бірқатар көпжақты және Достастық кеңістігіндегі еркін сауда режимін реттейтін 100-ге жуық екіжақты құжаттарды ауыстыруды қамтиды. Шартты Молдова 2012 жылдың 20 қыркүйегінде ратификациялады.

Екіжақты экономикалық ынтымақтастықтың негізгі бағыттары сауда-экономикалық ынтымақтастық жөніндегі Қазақстан-Молдова Үкіметаралық комиссиясы шеңберінде талқылануда. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы бірінші вице-министрі Қайрат Айтуганов Үкіметаралық комиссияның қазақстандық бөлігінің тең төрағасы болып табылады. Молдова бөлімінің төрағасы бекітілмеген (Молдова Республикасының Үкіметі РМ ауыл шаруашылығы және тамақ өнеркәсібі Вице-министрі Ион Паряның кандидатурасын қарастыруда).

2015 жылғы 22 Шілдеде Кишиневте Үкіметаралық комиссияның бесінші отырысы өтті. Кезекті отырысты 2017 жылдың екінші жартысында Астана қаласында өткізу жоспарлануда.

2014-2016 жылдар аралығында Қазақстан мен Молдова арасындағы өзара сауда көлемі үш есеге қысқарды (91,6-дан 31,8 млн.). Ресей Федерациясының аумағы арқылы Украинадан тауарларды әкелуге және транзиттеуге тыйым салудың енгізілуіне байланысты өзара сауда көлемінің төмендеуінің негізгі себебі көлік-логистикалық қызметтердің қымбаттауы болып табылады. Еуропа елдері мен транскавказдық маршрут арқылы өтетін баламалы логистикалық маршруттар Молдовадан Қазақстанға тауарларды жеткізу құны мен мерзімін едәуір арттырады.

2017 жылдың басынан бастап екі ел арасындағы өзара саудада оң үрдістер байқалды: Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетінің деректері бойынша 2017 жылғы қаңтар-тамызда тауар айналымы 24,3 млн. бұл 2016 жылдың сәйкес кезеңінен 39,6% — ға жоғары (17,4 млн.), экспорт — 16,2 млн., 80,8% — ға өсу (2016 жылы 8,9 млн.), импорт-8,1 млн., 3,8% - ға төмендеу (2016 жылы 8,4 млн.).

Инвестициялар

Молдова Республикасының мемлекеттік тіркеу палатасының мәліметтері бойынша, елде жарғылық капиталға қазақстандық инвестициялардың жалпы көлемі 10,5 млн лей (шамамен 40,8 млн доллар) мөлшерінде 29 кәсіпорын тіркелген. АҚШ).

Мәдени байланыс

2012 жылғы 10 желтоқсанда Комрат қаласында (Ғағауызстан) Даңқ аллеясында Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күніне орай Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бюстінің салтанатты ашылу рәсімі өтті.

2008 жылғы 9 мамырда Анений Ной ауданы Гура-Быкулуй ауылының Теориялық лицейінің ғимаратында Қазақстандық жауынгер, Кеңес Одағының Батыры Қанаш Қамзиннің құрметіне мемориалдық тақта орнатылды.

2012 жылғы 10 желтоқсанда Комрат қаласында аллеяда Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 70 жылдығын мерекелеу аясында Қазақстан Республикасының Кишиневтегі Бас консулдығының бастамасымен 2015 жылғы 24 сәуірде Ұлы Отан соғысында қаза тапқандарды еске алу үшін "Мәңгілік" мемориалдық кешеніне Ақсу қаласының делегациясы Молдоваға әкелген алма ағаштарының көшеттері отырғызылды. Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күніне орай Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бюстінің салтанатты ашылу рәсімі өтті.

2008 жылғы 9 мамырда Анений Ной ауданы Гура-Быкулуй ауылының Теориялық лицейінің ғимаратында Қазақстандық жауынгер, Кеңес Одағының Батыры Қанаш Қамзиннің құрметіне мемориалдық тақта орнатылды.