Қазақтың ақбас сиыры

Қазақтың ақбас сиыры – сиырдың етті тұқымы. Қазақ және қалмақсиырларын герефорд бұқасымен будандастыру арқылы 1932 – 50 ж. Қазақстан мен Ресейде шығарылған.

Тұқым құрамында 11 зауыттық желісі бар, оның 9-ы Қазақстанда. Бұл тұқым республиканың далалы және шөлейт аудандарының табиғи жағдайына бейімделген. Түсі қызыл, басы, құйрығының ұшы, әукесі, бауыры мен сирағы ақ болады. Етті малға тән белгілері өте айқын, тез жетіледі. Кеудесі кең, етті, аяқтары қысқа, берік келеді. Сақа бұқасы орта есеппен 800 – 900 кг (кейде 1100 – 1300 кг), сиыры 450 – 500 кг (кейде 520 – 580 кг), 7 – 8 айлық еркек танасы 200 – 220 кг, ұрғашы танасы 180 – 200 кг тартады. 15 – 18 айлығында еркек тайынша тәулігіне 900 – 1000 г, ұрғашы тайынша 700 – 800 г салмақ қосады. Ет түсімі 57 – 60%.

Қазақтың ақбас сиыры Ақмола облысының «Қазақстан», «Саха»; Шығыс Қазақстан облысының «Қалбатау», «Коростолевское»; Батыс Қазақстан облысының «Чапаевский»; Қостанай облысының «Ключевое», «Степное»; Павлодар облысының «Глазырина», «Дархан»; Сол түстік Қазақстан облысының «Алабота» шарушылықтарында өсіріледі. Тұқымды шығарған бір топ ғалымдарға (Н.З. Ғалиакберов, Б.М. Мусин, т.б.) КСРО Мемлекет сыйлығы берілді (1950).