Қазтелерадио
«Қазтелерадио» АҚ — республика халқын телеарналар мен радиоарналар бағдарламаларын қабылдаумен қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасындағы эфирлік хабар тарату саласындағы ең ірі оператор.
| «Қазтелерадио» АҚ | |
| Қызметі |
телерадио бағдарламалары мен трансляцияларын тарату |
|---|---|
| Құрылды | |
| Орналасуы | |
| Басты адамдары |
Басқарма төрағасы - Қайсар Шерқанұлы Раздыков |
| Басшы компания |
Акцияларының 100% ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігіне тиесілі |
| Сайты | |
Тарихы
өңдеу1964 жылы қаңтарда қарқынды дамып жатқан телерадиохабар тарату саласын үйлестіру және басқару үшін Қазақ КСР Байланыс Министрлігінің Радиобайланыс, радиохабар тарату және теледидар дирекциясы ұйымдастырылды.
1974 жылы Қазақ КСР Байланыс Министрлігінің Радиобайланыс, радиохабар тарату және теледидар дирекциясы Қазақ КСР Байланыс Министрлігінің Республикалық радиобайланыс, радиохабар тарату және теледидар торабына түрлендірілді.
1993 жылы Қазақ КСР Байланыс Министрлігінің Республикалық радиобайланыс, радиохабар тарату және теледидар торабының атауы Қазақстан Республикасы Байланыс Министрлігінің «Радио және теледидар» Республикалық өндірістік бірлестігі болып өзгертілді.
1996 жылы «Қазақтелеком» ҰАК құрылымында Радиобайланыс, радиохабар тарату және теледидар біріккен кәсіпорны (РРТ БК) құрылды. Оның құрамына келесі облыстардың телекоммуникация дирекцияларының құрылымдық телерадиохабар тарату бөлімшелері кірді: Қарағанды, Жезқазған, Атырау, Маңғыстау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе, Солтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Қызылорда, Ақмола, Қостанай, Торғай, Көкшетау және Павлодар. «АРТС» РМК (Көктөбе) тікелей «Қазақтелеком» ҰАК құрылымында қалды.
1997 жылы 07.10.1997 ж. №1419 ҚР Үкіметінің Қаулысымен арнайы теле-, радиохабар тарату субъектісі ретінде «Қазтелерадио» РМҚК (Республикалық Мемлекеттік Қазыналық Кәсіпорын) құрылды, оның негізгі міндеті ретінде «телерадиобағдарламаларды және басқа телерадиохабарларды тарату» белгіленді. Кәсіпорынды мемлекеттік басқаратын өкілетті орган ретінде Қазақстан Республикасының Баспа және бұқаралық ақпарат істері жөніндегі ұлттық агенттік бекітілді.
2000 жылдың 24 ақпанындағы ҚР Үкіметінің №298 қаулысы негізінде 2000 жылдың мамырында «Қазтелерадио» РМҚК мен «АРТПС» РМК (Алматы радиотелевизия хабарын берушi станциясы) бірігуі жүзеге асырылып, «Қазтелерадио» ААҚ құрылды.
2001 жылы «Қазтелерадио» ААҚ «Қазтелерадио» ЖАҚ болып қайта тіркелді, ал 2004 ж. «Қазтелерадио» ЖАҚ 13.05.2003 жылғы №415-II Қазақстан Республикасының «Акционерлік қоғамдар туралы» Заңына сәйкес «Қазтелерадио» АҚ болып қайта тіркелді.
2007 жылдың 10 мамырындағы № 375 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысымен 2007 ж. «Қазтелерадио» АҚ акцияларының мемлекеттік пакеті «Самғау» Ұлттық ғылыми-техникалық холдингі» АҚ-на табысталды.
03.07.2008 ж. № 668 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысымен 2008 ж. «Қазтелерадио» АҚ акцияларының мемлекеттік пакеті «Арна Медиа» Ұлттық ақпараттық холдингі» АҚ-на табысталды.
2010 жылдың 5 мамырындағы № 378 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысымен 2010ж. «Қазтелерадио» АҚ акцияларының мемлекеттік пакеті Қазақстан Республикасының Байланыс және ақпарат Министрлігіне табысталды.
31.01.2011 жылғы №48 Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Қазтелерадио» АҚ және «Қазақстан телекоммуникациялары» АҚ қайта құру туралы» Қаулысымен 2011 ж. «Қазтелерадио» АҚ оған «Қазақстан телекоммуникациялары» АҚ (Кателко) біріктіру арқылы қайта құрылды.
11.03.2012 ж. №314 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысымен 2012 жылы «Қазтелерадио» АҚ акцияларының мемлекеттік пакетін иелену және пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникациялар Министрлігіне табысталды.
2012 ж. 11 маусымында № 777 Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Ұлттық телерадиохабар тарату операторы туралы» Қаулысы бекітіліп, оған сәйкес «Қазтелерадио» АҚ Қазақстан Республикасының Ұлттық телерадиохабар тарату операторы ретінде анықталды.
2015 жылдың 2 қыркүйегінен бастап «Қазтелерадио» АҚ «Зерде» ҰИХ» АҚ еншілес компанияларының құрамына кірді.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 12 қыркүйектегі «Қазтелерадио» акционерлік қоғамының акцияларын сыйға тарту шарты бойынша жеке меншіктен республикалық меншікке қабылдау туралы» № 687 қаулысына сәйкес, 2019 жылғы 20 қыркүйектегі №2 сыйға тарту шарты негізінде, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті Төрағасының 2019 жылғы 20 қыркүйектегі №1017 бұйрығымен «Қазтелерадио» АҚ акцияларының 100% пакеті «Зерде» Ұлттық инфокоммуникация холдингі» АҚ-нан республикалық меншікке қабылданды. Мәміле бағалы қағаздарды есепке алу жүйесінде 2019 жылдың 25 қыркүйегінде тіркелген.[1]
OTAU TV
өңдеуМемлекеттік ақпараттық саясатты іске асыруды қамтамасыз етуде Ұлттық жерсеріктік телерадио хабар тарату желісі (ҰЖТХТЖ) маңызды рөл атқарады, ол арқылы «Қазтелерадио» АҚ республикалық хабар тарату желілеріне телеарна және радиоарналарды таратуды қамтамасыз етеді.
«Қазтелерадио» АҚ ҰЖТХТЖ арқылы жерсеріктік телерадио хабарларын тарату қызметтерінің мынадай түрлерін ұсынады:
1. DVB-S2 стандартында MPEG-4 қысу форматында OTAU TV брендімен республикалық және өңірлік телерадиоарналарды тікелей жерсеріктік тарату;
2. MPEG-4 қысу форматы бар DVB-S2 стандартында цифрлық эфирлік теледидар желісіне телеарналарды тарату;
3. MPEG-2 қысу форматымен DIGICIPHER II стандартында аналогтық эфирлік телерадио хабарларын тарату желісіне теле-, радиоарналарды тарату;
4. телекөпірлер мен телевизиялық материалдардың бір мекенжайлық берілістерін өткізу үшін телевизиялық алмасудың жерсеріктік арналарын ұйымдастыру;
5. телерадио хабарларын тарату операторлары үшін қайта таратылатын теле-, радиоарналарды жерсерікке көтеру.[2]
Цифрлық эфирлік телевизия
өңдеу2006 жылғы маусымда ХЭБО (Халықаралық электрлік байланыс одағы) әзірлеген «Женева – 2006» келісіміне қол қойылды, құжатқа сай қатысушы елдер цифрлық телехабар таратуға толықтай көшуді және аналогты телехабар таратуды өшіруді қамтамасыз етуге міндетті. Қол қойған 101 елдің ішінде Қазақстан да бар.
Сынақтардың нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасы Премьер – Министрінің төрағалық етуімен радио жиіліктер жөніндегі ведомство аралық комиссия отырысының 2010 жылғы 27 желтоқсанындағы №17-42 хаттамасына сәйкес, Қазақстанда цифрлық хабар таратуды енгізу үшін Қазақстан Республикасы аумағында MPEG-4 компрессия форматымен DVB-T2 екінші буынының жер үсті цифрлық хабар таратуының еуропалық стандарты қабылданған.
Қазақстан эфирлік хабар таратудың республикалық желілерін DVB-T2 стандартына ауыстыру жөнінде ТМД мемлекеттері ішінен алғаш болып шешім қабылдады және жүзеге асыруда.
Цифрлық хабар тарату желісінің жұмысын бақылауды «Көктөбе» телемұнарасының техникалық орталығында орналасқан Желіні басқару және мониторингтеудің бірыңғай орталығы қамтамасыз етеді. Резервті орталық Астана қаласында орналасқан. Цифрлық эфирлік желілердің радиотелевизиялық стансаларының (РТС) барлық жүйелерінің жұмысы туралы деректерді беру үшін Hughes технологиясы бойынша жерсеріктік стансалардың желісі қолданылады.
Ескірген аналогты сигналды сөндіру үдерісі нақты алынған аймақтың дайындығына байланысты және халықты алдын ала хабардар етумен ҚР Үкіметінің шешімі негізінде кезең-кезеңмен өтетін болады.
2024 жылғы 12 ақпандағы жағдай бойынша «Қазтелерадио» АҚ цифрлық эфирлік телехабар тарату желісінде 580 РТС жұмыс істеп, 93,14% халықты ЦЭТВ-мен қамтып отыр.[3]
Galam TV
өңдеу2014 жылғы 2 шілдеде Мемлекет басшысының және Қазақстан Республикасының Телерадио хабар тарату саласы басшыларының қатысуымен Астана қ. Индустриялық форум шеңберінде «Қазтелерадио» АҚ-дан жаңа Қазақстандық интернет-телевизия «Galam TV» жобасы ресми түрде іске қосылды. Аталған жобаны іске асыру ұлттық телерадио хабар таратуды дамытудың логикалық жалғасы болды. Енді, қазақстандық телеарналар тек OTAU TV ұлттық жерсеріктік желіде және цифрлық эфирлік желіде ғана емес, сонымен қатар Интернет желісінде де ақысыз қолжетімді.
Интернет-телевидение «GALAM TV» тұтынушыларға отандық және шетелдік фильмдердің кең топтамасын кез келген уақытта және кез келген жерде телеарналардан SD және HD форматтарында онлайн түрінде көруді ұсынады.[4]