Қалталы жыртқыштар

Қалталы жыртқыштар(лат. Dasyuromorphia) — аустралиялық калталылар қатары. Етпен тамақтанатын қалталылардың көбі осы қатарға жатады. Еуропалықтар бұл қатардың жануарларын өздеріне таныс плацентарлы жануарларға ұқсатып жатады. Мысалы, қалталы қасқырлар мен қалталы сусарларды шыныменде айыру мүмкін емес. Алайда бұл екі жануардың арасында ешқандай туыстық қатынас жоқ, ал олардың сыртқы ұқсастықтары конвергентті эволюцияға негізделген.

Сипаты

өңдеу

Көптеген қалталы жыртқыштардың организмдерінің құрылысы мен дене пішіндерінен айтарлықтай өзгешеліктер жоқ болғанымен, дене өлшемдері бойынша үлкен айырмашылықтарды байқауға болады. Кейбір қалталы тышқандардың үлкендігі еуропалық тышқандардан аспаса, тасмандық шайтанның ұзындығы 1 метрге, массасы 10 килограммға жетеді. Жойылып кеткен қалталы қасқыр одан да ірі болған. Олардың барлығы жәндіктерден бастап омырқалыоларға дейін жейтін шебер әрі айлакер жыртқыштар болып табылады. Кейбір түрлелі өлімтіктермен де қоректенеді.

Таралуы

өңдеу

Қалталы жыртқыштар Аустралияда, Жаңа Гвинеяда, Тасманияда және басқа да кейбер аралдарда кездеседі.

Систематикасы

өңдеу

Бұл қатар үш отбасыдан тұрады:

          * Қалталы жыртқыштар (Dasyuridae),
          * Қалталы құмырсқажегіштер (Myrmecobiidae),
          * †Қалталы қасқырлар (Thylacinidae), жойылып кеткен отбасы.