Қанатжеміс
Қанатжеміс (лат. Thlaspi) – орамжапырақ тұқымдасына жататын бір және көп жылдық өсімдіктер туысы.
Қанатжеміс | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||
|
Тараулы және өсетін жері
өңдеуНегізінен Солтүстік жарты шардың қоңыржай белдеулері мен Оңтүстік Америкада кездесетін 60-қа жуық түрі белгілі. Қазақстанның барлық аймақтарының орманды, далалы жерлерінде, таудың тастақты беткейлерінде, шалғындықта, орман шетінде, өзен аңғарында, бұталардың арасында, альпі белдеуінде, бақша мен егістік арасында арамшөп ретінде 5 түрі өседі. Соның ішінде жиі кездесетін дала Қанатжемісі (Thlaspі arvense).
Ботаникалық сипаты
өңдеу- Биіктігі 20 – 85 см, сабағы тік, ұшына қарай бұтақтанып келеді.
- Жай жапырағы түксіз, өркенге кезектесіп орналасады.
- Гүлдері шашақ гүлшоғырына жиналған. Жеке гүлінде 4 тостағанша жапырақша, ақ немесе қызғылт 4 күлте, 6 аталық (2-уі қысқа, 4-уі ұзын), аналығы біріккен 2 жеміс жапырақшасынан тұрады.
- Сәуірден тамызға дейін гүлдеп, жеміс салады.
- Тұқымынан көбейеді.
- Жемісі – екі ұялы бұршаққынша, жемісінің екі жағында (қырында) желмен таралуға бейімделген жұқа өсінді қанатшасы болады. Өсімдік аты соған байланысты аталған. Жемісі көп тұқымды (10 мыңға дейін).
Қанатжеміс – улы өсімдік, себебі оның құрамында эфирлі-қышалы майға ыдырайтын глюкозид болады. Сондықтан бұл өсімдікті мал жесе, мал сүтінен сарымсақтың иісіндей жағымсыз иіс шығады.
Қолданысы
өңдеуӨсімдіктен алынған шырынды медицинада дәрі жасау үшін пайдаланады.[1]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақстан Республикасының табиғаты 3 том, 2 бөлім