Қанмен жазылған кітап

«Қанмен жазылған кітап» («Соғыс психологиясы») — Бауыржан Момышұлының соғыс кезінде Қазақ ССР Ғылым академиясына келіп, таңдаулы ғалым, жазушы, өнер адамдарына оқыған лекциялары.

1944 жылдың басында Б. Момышұлы Алматыға демалысқа келгенінде, Мұхтар Әуезовтың ұсынысымен академик Қаныш Сәтбаев, т.б. қазақтың зиялы қауым өкілдерімен кездесу өткізген болатын. Атақты қолбасшы бірнеше күн бойы күніне 5-6 сағаттан әскери-патриоттық тақырыпта лекция оқыды. Жасалған стенограммалар негізінде екі нұсқа кітап бастырылады: біріншісі академияда қалып, екіншісін Б. Момышұлы өзімен майданға алып кетеді. Тарихшы Мекемтас Мырзахметұлының жазуынша, осы нұсқаға Баукең тыңнан қосылған ой-пікірлерін түсіріп, жаңа деректер ендіріп толықтырып отырған.

Алғашқы бұқаралық басылым 1990 жылы «Қазақстан» баспасынан «Психология войны» деген атпен орыс тілінде шығады.

Қазақ тілінде «Қанмен жазылған кітап» деген атпен Мұхтар Қазыбековтың аударуымен, М. Мырзахметұлының құрастыруымен 1991 жылы жарияланды. Бұл шығарма 2000 жылы Б. Момышұлының екітомдығы құрамында, 2010 жылы 30-томдық шығармалар жинағында жарық көрді.

Б. Момышұлы өзінің осы еңбегін «ерлікке тәрбиелеу туралы ойлардың» жинағы ретінде сипаттайды.

Ерлік дегеніміз не? Бұл — адамға туа біткен қасиет емес, дұрыс жүргізілген әскери тәрбиенің жемісі. Ержүректілік пен батырлықты найзаласқан қолма-қол ұрыстан көргісі келетін адам қателеседі. Ерлік — табиғат сыйы емес, ең алдымен өзіңнің ар-намысыңды және азаматтың қасиетті абыройын ұятқа қалу, опасыздық пен масқара болу сезімінен қорғай отырып, адамның ең ұлы сезімін — азаматтық парызын орындау үшін осындай адамгершілік, теңдікте өзіңмен сайысқа түсе отырып, тұтас коллектив өмірінің игілігін ғана емес, сонымен қауіп-қатерін де бөлісіп, жауды барынша жою, жанға-жанмен, қанға-қанмен аяусыз кек алу жолымен жеке басыңды және отандастарыңды қауіпсіз етуге ұмтылу, саналы түрде қауіп-қатерге бас тігуге мәжбүр ету.