Қарабауыр ұлар

Қарабауыр ұлар (Tetraogallus himalayensis) - тауықтәрізділер отрядының ірі денелі (биіктігі - 60 см шамасында, салмағы 3 килоға жуық) өкілі.

Қарабауыр ұлар
Амандық күйі
Least Concern (IUCN3.1)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Құстар Сабы: Galliformes Тұқымдасы: Қырғауылдар тұқымдасы Кіші тұқымдасы: Perdicinae Тегі: Tetraogallus Түрі: T. himalayensis
Екі-есімді атауы
Tetraogallus himalayensis G. R. Gray, 1843

Биологиялық сипаттама

Реңі - шұбар, сұрғылт қоңыр болғандықтан, жартастар мен сусымалар ұларды жақсы жасырады. Ұларлардың дауысы - соңында жоғарылайтын өте ерекше ұнамды ысқырық. Негізінде топ түзеді, ұялау кезінде ғана жұпқа бөлінеді. Ұларлар тек қана жоғарыдан төмен қарай ұшады - мұны жалпақ қанатын қақпай қалықтау десе де болады. Жоғары қарай жорғалап шығады, ол жақсы жүгіре де алады. Өсімдіктердің әр түрлі бөліктерімен, көбінесе ылғалды топырақтан қазып алған тамыршылармен қоректенеді. Жағдайы келсе, бунақденелілерді де жейді. Ұясын қандай да болса қалқадағы шұңқырға орналастырады. Салындыдағы 7-16 секпілді ашық қоңыр жұмыртқаларды тек қана аналығы басады. Жас балапандарды да аналығы өргізеді.

Таралуы

Орта Азия, Памир, Тәңіртау, Гималайдың солтүстік-батыс сілеміне дейінгі таулардың альпілік белдеуінде қоныстанады. Сондықтан бұл түрдің екінші атауы - гималайлық ұлар. Қазақстанда оңтүстік-шығыс және оңтүстік тауларында мекендейді. Ұларлар - отырықшы құстар, олар қыста қары аздау беткейлерге онша ұзамай орын ауыстырады.

Дереккөз

1. Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010.