Қаратау маралтамыры

Қаратау маралтамыры (лат. Rhaponticum karatavicum) – астралылар тұқымдасы, маралтамыр (маралшөп тамыры) туысына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік.

Қаратау маралтамыры
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Asterales Тұқымдасы: Asteraceae Кіші тұқымдасы: Carduoideae Тайпасы: Cynareae Тегі: Rhapontіcum Түрі: Rh. karatavicum
Екі-есімді атауы
Rhaponticum karatavicum

Ботаникалық сипаты

• Биіктігі 5 – 10 см-дей.
• Тамырсабағы өте жуан.
• Киіздей қалың әрі жұмсақ түктер қаптаған сабағында жапырақтары кезектесіп орналасады. Жапырақтары қалың түкті болғандықтан бозғылт түсті. Жапырақ тақтасының жиектері салаланып терең ойықталған. Сабағының тамырға таяу жеріне орналасқан жапырақтары ұзын сағақты, сабақ ұшына жоғарылаған сайын сағақтары қысқарады.
• Гүлдері себет гүлшоғырына топталған. Себеттің сыртындағы орама жапырақтары шар тәрізді (дөңгелек), түксіз, ені 2 – 2,5 см. Күлтесі қызғылт түсті, ұзындығы 2 – 2,2 см.
• Тұқымынан көбейеді. Маусымда гүлдеп, шілдеде жемістері піседі.
• Жемісі – сарғыш, құрғақ тұқымша, оның ұзындығы 6 мм, ені 1,5 – 2 мм. Тұқымшасында үлпек ақ айдаршасы болады, ол тұқымның желмен ұшып таралуына мүмкіндік береді.

Өсетін орны мен таралуы

Қаратау жотасының және Мыңжылқы сайының тастақты, қорымтасты жерлері мен жартастардың жарықшақ сызаттарында өседі. Теңіз деңгейінен 1300 – 1500 м биіктіктегі таудың ұсақ тасты беткейлерінде кездеседі.
Қаратау маралтамыры – сәндік өсімдік. Өте сирек кездесетіндіктен қорғауға алынып, Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.