Қаратау шөмішгүлі

Қаратау шөмішгүлі (лат. Aquilegia karatavica) – сарғалдақтар тұқымдасы, шөмішгүл туысына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік.

Қаратау шөмішгүлі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
(unranked) Қос жарнақтылар
Тұқымдасы: Сарғалдақтар тұқымдасы
Тегі: Шөмішгүл (Aquilegia)
Түрі: Қаратау шөмішгүлі
Екі-есімді атауы
'Aquilegia karatavica

Ботаникалық сипаты

өңдеу
  • Биіктігі 15-35 см, сырты қабыршықты.
  • Сабағында жапырағы аз болады. Жапырақтары ұзын сағақты, домалақ әрі жалпақ үш қалақшаға бөлінген.
  • Гүлінің диаметрі 4-5 см, тостағанша жапырақтары көкшіл, қандауыр тәрізді, сүйір келген. Күлтесі ақшыл көк түсті, ұшы доғал келген, 3-5 жапырақ тәрізді жемісінің сыртында бездері, көлденең қыртыстары болады.
  • Тұқымы арқылы көбейеді. Маусым-шілде айында гүлдеп, тамызда жемісі піседі.

Өсетін жері мен таралуы

өңдеу

Қаратау жотасында (Түркістан, Жамбыл облысы) ғана санаулы түрде кездеседі. Теңіз деңгейінен 2000 м-ге дейінгі биіктікте, таудың көлеңкелі шатқалдарында, тік құздарда өседі. Сирек кездесетін эндемик, Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5