Қаратөс бұлбұл

Қаратөс бұлбұл - ең әдемі биік тау әншілерінің бірі. Аталығы ашық түске боялған: жоғарғы жағы қарасұр, көзінің үстіндеаппақ қасы, тұмсығының астында қара кеудесінде алқызыл дағы бар, құрсағы мен құйрығының түбі - ақ түсті. Сонымен қатар, қара түсті құйрық қанаттарының ұшында айқын ақ дақтары бар. Ол құйрығын жиі тартып, желпіуш сияқты жайып жүреді. Әні жағымды және сазды, күйлеу кезеңінің қызған уақытында әнін бір сағатта 500 рет орындайды. Ұасын жерге, тастың, бұтаның панасына немесе калың бұтаның арасына салады. 4 - 6 көгілдір жұмыртқасын аналығы 2 аптада басып шығарады. Жазда 2 рет балапан шығарып үлгереді. Ұялайтын жерінде мамырдан қазанға дейін кездеседі.

Сипаттамасы

өңдеу

Төбесі және жоны- қошқыл , қошқыл сұр және ақ қабағы ерекше айқын бөқлініп көрінеді. Құрығының түсі үш түрлі: негізгіжартысы- ақ , құйрық ұшының үштен бір бөлігі - қара және әр қауырсынның ұшы-ақ түсті болып келеді. Аналығының түсі қоңыр , онда қызыл және қара түс болмайды , дегенмен оны құйрығын жиі көтеріп, жазуымен бірге ұйрықтың қара қауырсындарының ұшы ақ болғандықтан, жаңылыспай тануға болады.

Мекені

өңдеу

Бұл орталық және Оңтүстік Азия тауларының субальпілік белдемінің бұталарында өмір сүреді. Қазақстанда теңіз деңгейінен 2000-нан 3000 метрге дейінгі биіктіктерде субальпілік шалғындарының қалың аршасында мекендейді. Үндістанда және Оңтүстік Азияның басқа елдерінде қыстайды. Мамырда ұшып келіп, тамызда ұшып кетеді.

Ерекшелігі

өңдеу

Қаратөс бұлбұлдың аталықтары- тамаша сайрағыштар. Әуені қатты жіне әуезді. Сан алуан дербес өргермелі нұсқалы бола тұра , оның әуені жақынырақ болып келеді. Әдетте ысқырған төрт құрамды кіріспе жаңылтпашқа айналып, "сандуғаш сазына " ұқсастау болып кетеді. Өзге құстардың дауысына еліктеу өте дамыған. Қаратөс бұлбұл көбінесе кәдімгі құралайдың, орман жадырақ, қаратұмсық содырғы , бозбас пайыздың, т.б. құстардың әуенін қайталайды. Қаратөс бұлбұлдар мамырдың алғашқы күндерінен бастап, шілденің ортасына дейін, кейде сіркіреген жаңбырда , тұманда , тіпті қалың жауған қарда, әуен әбден қызған кезде, бір сағатта 542 әуенге дейін орындайды. [1]

Дереккөздер

өңдеу

"Қазақстан жануарлары" (Мектеп энциклопедиясы) - 2010

  1. мектеп энциклопедиясы "Құстар",Ковшарь